Dünyanın herhangi bir yerinde afet veya acil bir durum söz konusu olduğunda amatör telsizciler başlıktaki işareti kullanırlar.
Bugün Ege Denizi’nde meydana gelen deprem sırasında bu çağrı çok duyuldu.
Adnan Genç
Dünyanın dört bir yanı ile telsiz radyo aracılığıyla görüşmeler yapan amatör radyocu telsizciler, son derece önemli kamusal görevlere de katılıyor. Olağanüstü hal, deprem, sel gibi doğal afetler ve yangınlardan, açık denizlerde meydana gelebilecek kazalara kadar felaketlerin ilk iletişimcileri amatör telsizciler oluyor…
Peki nedir bu amatör radyoculuk ya da telsizcilik? Nasıl uygulanır? Kimler amatör radyocu (telsizci) olabilir ve amatör radyocular (telsizciler) bugüne kadar neler başarmıştır.
1985 yılından bu yana yaklaşık 35 yıldır amatör radyocu olan Ertan Yurderi, 2813 sayılı Telsiz Kanunu yürürlüğe girdikten sonra bu hobiye başlayıp Türkiye’nin en eski amatör telsiz derneği TRAC’ta eğitim almış ve bu dernekte uzun seneler faaliyetlerde bulunmuş…
“A” sınıfı amatör telsiz belgesine sahip olan Yurderi, tüm frekanslarda hâlâ faaliyetlerini sürdürüyor. HF ya da SW (High Frekans – Kısa Dalga)’da amatörlere ayrılmış olan bölümde dünyaya açılma fırsatını yakalayıp, tüm dünya ülkeleriyle görüşmeler yapabiliyor.
Bu arada 80’li yılların sonlarında ve 90’lı yılların başlarında Sivil Savunma Tatbikatları’na gönüllü olarak katılan Yurderi, Körfez Krizi sırasında İstanbul Sivil Savunma Müdürlüğü’nde, 1993 Erzincan depremi, Dinar Depremi ve en son 1999 Gölcük depremi sırasında Sivil Savunma’nın kurtarma ve haberleşme ekibinde görev almış. 2000 yılından bu yana da ANARAD’da (Anadolu Radyo Amatörleri Derneği) amatör radyoculuk faaliyetlerini sürdürüyor…
Bu hobiye gönül vermiş Ertan Yurderi’nin anlattıkları, “Neden amatör radyocu olmalıyım?” sorusunun cevabını şöyle veriyor…
“ …..
Yaz-kış, günün herhangi bir saatinde, dünyanın herhangi bir köşesinden benim gibi radyo amatörü olan insanlara görüşebilmek çok zevkli bir olay. Ne zaman telsizimin başına otursam, mutlaka görüşecek insan bulabilmenin rahatlığı insana büyük huzur veriyor…
Bir bakıyorsunuz günün birinde dünyanın herhangi bir yerinde deprem oluyor ve radyo amatörleri bir frekansta o ülkeye yardım edebilmek için irtibata geçiyorlar.
Afrika’nın içlerinde gönüllü telsizciler oralardaki kabilelere ilaç ve yiyecek yardımı için çağrı yapıyorlar.
Çeşitli meslek grupları belli frekanslarda buluşup birbirlerine meslekleri hakkında yeni bilgileri aktarıyorlar.
Bir gemide görevli telsizci, gemisiyle yolda giderken güvenliği için hava yol durumunu sizden alıyor…
ISS (International Space Station) uzay laboratuarlarındaki astronot ve kozmonotlar amatör telsiz bandlarından ülkenizin üzerinden geçerken sizlere çağrı yapıyor ve sizlerle konuşuyorlar…
Felaket döneminde radyocular kritik işlev görürler
Dev kasırgalar zamanında amatör telsizciler kurdukları haberleşme ağıyla halkı an ve an tehlikelere karşı uyarıyorlar…
Digital haberleşmeyle uğraşanlar, gerek amatör uydular üzerinden gerekse kısa dalga üzerinden dünyanın en masrafsız haberleşmesini gerçekleştiriyorlar. Günümüzde insanlar internete bağlanıp belli bir ücret ödeyip haberleşme ve sosyalleşme sağlarken, amatörler bu hizmetleri telsizleri ve sistemleriyle ücretsiz haberleşmenin nimetlerinden yararlanıyorlar…
Amatör uydular üzerinden sesli ve görüntülü de haberleşebilen amatör radyocular, amatörler için hazırlanmış özel uydu programlarıyla, uyduların geçiş güzergahlarını ve saatlerini daha önceden haber alıp ona göre antenlerini yönlendirip uzun mesafelerle konuşabilmenin keyfini sürüyorlar…
Bazı radyo amatörleri ise dünyamızın uydusu ay yüzüne bırakılmış kristal küreye sinyallerini göndererek, kendileri gibi konuya meraklı kişilerle konuşabiliyorlar… Bu haberleşme şekline EME (Earth-Moon-Earth) adı veriliyor.
Bazı amatörler ise meteor yağmurları vasıtasıyla haberleşme yapmayı seviyorlar. Yıl içinde değişik zamanlarda olan meteor yağmurları atmosferi geçerken atmasforimizin iyonosfer katmanında iyonlaşmaya sebep olurlar. Bu iyonlaşma üzerine telsiz sinyalleri gönderilerek diğer ülkelerle haberleşme yapılabiliniyor.
Dünya üzerinde tüm ülkelerle tüm frekanslarda görüşme yapmayı hedefleyen amatörler, bu ülkelerle görüşmelerini teyit edip DXCC tabir edilen Uluslararası Ödülü almak için yıllar boyunca emek harcarlar… Bu ülkeleri tamamlayabilmek için günde en az 3-4 saatinizi bu hobiye ayırmanız ve amatör cihazınızın önünde oturup konuşmanız gerekebilir.
Kimler amatör radyocu olabilir? Amatör radyoculuk pahalı bir hobi midir?
Hiçbir maddi çıkar gözetmeksizin sadece kişisel istek ve çaba ile radyo ve haberleşme tekniği alanında kişinin kendisini eğitmesine yönelik olarak, ulusal ve uluslararası yönetmeliklere bağlı kalmak şartı ile gösterdiği etkinliklerin tümüne birden Radyo Amatörlüğü veya Amatör Telsizcilik, bu etkinlikleri yürüten kişilere de Radyo Amatörü veya Amatör Telsizci denir.
Bu tanımlardan da anlaşılacağı üzere bu hobi tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de lisans alınarak yürütülmesi mümkün olan bir uğraş alanını kapsamaktadır. 12 yaşını bitirmiş, ilkokul mezunu her Türkiye vatandaşı bu haktan yararlanmaktadır.
Her sene Nisan ve Ekim aylarında Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü’nce açılan sınavlarla lisanslı radyo amatörü olunur. Radyo amatörleri elektronik ve yüksek frekans alanında araştırma, geliştirme ve kendi kullanımları için cihaz imali yanında kendi yarattıkları bu olanaklarla dünya çapında haberleşme yapabiliyorlar.
Aslında amatörlerin araştırmaları ile ortaya çıkmış olan birçok teknolojiyi günlük hayatımızda kullanmaktayız. 20. yüzyılın başlangıcından bu yana elektronik ve haberleşme alanında birçok yeni tekniği bulan ve ilk kullananların radyo amatörleri olduklarını söyleyebiliriz.
5.000 TL’den 40 bin TL’ye istasyon maliyeti
Elbette bu hobiyi gerçekleştirebilmek için belli bir miktarda maddi olarak birikiminizin olması gerekiyor. Günümüz ortamında tam faal çalışabilecek bir istasyonun yaklaşık maliyeti Türk lirası olarak 5.000 TL’den başlayıp 35-40 bin TL’yi bulmakta…
Radyo amatörleri yaratıcı ruhlu insanlardır. Kendilerine haberleşme teknikleri yönünden yeni ufuklar açabilmek için amatörlüğün sonsuz olanaklarında dolaşıp dururlar. Yeni haberleşme teknikleri, antenler vs.’ler üzerinde en yeni teknikler hep amatörlerin ürünleridir…
Amatör telsizcilikte ülke, toplum, sosyal ve ekonomik durum farklılıkları tamamen ortadan kalkmıştır. Tüm ülkelerdeki, bu hobiye gönül vermiş radyo amatörleri dost ve arkadaştır. Öğrenci, ev hanımı, bilim insanı, iş insanı, işçi, memur, emekli veya politikacı, hatta krallar bile havada karşılaştıklarında sadece arkadaşça ve dostça sohbet ederler…
Örnek olarak rahmetli Ürdün Kralı Hüseyin’i, İspanya Kralı Juan Carlos’u, İtalya eski Cumhurbaşkanı F.Cossiga’yı, Hindistan eski Başbakanı R.Gandhi ve eşini örnek verebilirim.
Şahısların bu unvanları, radyo amatörleri için hiçbir şey ifade etmez. Görüşme yaptığınız kişiliklerin, Amerika’dan, Fransa’dan, İtalya’dan, Almanya’dan, Çin’den, Japonya’dan, Avustralya’dan kısacası hangi kıtadan geldiği ve ne dil konuştuğu hiç önemli değildir. Çünkü ortak dil “radyo amatörlüğü”dür.
Radyo amatörleri arasında öyle dostluk ağı ve bağı kurulmuştur ki ve bu dostluk o kadar ileridir ki, frekanslarda konuşanlar siyasal politikaları birbirine ters düşen ülkelerin amatörleri de olsalar, birbirleriyle yaptıkları haberleşmelerde saygı, dostluk ilkelerine sadık kalıp konuşmalarını bu çerçevede yapmaktadırlar…
Ay’ı yansıtıcı olarak kullanıyorlar
Bugün elektronik alanda bilhassa telsiz haberleşmesi dalında yapılan buluşların çoğu radyo amatörlerine aittir. Tek yayın bandı sisteminin oluşturulması, Ay’ın yansıtıcı olarak kullanılması, UHF haberleşmesinin sağlanması, amatör uydu sistemlerinin geliştirilmesi, dijital haberleşme sistemleri amatörlerin ortaya çıkardıkları yeniliklerden birkaçını teşkil eder.
Elektromanyetik dalgaların iyonosferik yansıma kuramları, kristal kontrollü osilatörlerin frekans kararlılığı ile çalışması, çok yüksek frekans dalgalarının yansıma ve kırılması gibi alanlarda ilk deneme ve gelişmeler yine radyo amatörlerine aittir..
Radyocular turizm elçisi gibi çalışıyor
Radyo amatörleri aynı zamanda kendi ülkelerinin gönüllü birer turizm elçileridirler. Yaptıkları görüşmelerde ülke tanıtımına da önem veren amatörler, yabancı ülke amatörleri ile kültür alışverişi de yaparlar. Bu konuda zaman zaman özel çağrı işaretleri alıp etkinlikler düzenlemektedirler…
Yaşam boyunca belki hiçbir zaman gidip göremeyecekleri ülkelerden dostlar edinen radyo amatörleri, bu ülkelerle yaptıkları görüşmeleri teyit etmek için birbirlerine QSL Kartı (Alındı Kartı) göndererek yaptıkları görüşmeleri de teyit ederler.
Radyo amatörleri aynı zamanda her an olağanüstü hal ve afet durumlarına hazır halde istasyonlarını gece-gündüz, yaz-kış hazır tutarlar. GSM şebekelerinin çöktüğü anda radyo amatörleri kendi sistemlerini devreye sokarak, en uzak mesafelerle anında iletişim kurabilir, yardım isteyebilir ve başkalarına da yardım edebilirler…
TRAC amatör radyocuların derneği
Şu anda 81 ilde faaliyet gösteren amatör radyo dernekleri mevcut olduğu gibi, kamu yararı statüsü alan bir TRAC adlı bir amatör derneğimiz de vardır. Toplumsal ve sosyal ilişkilerle sürdürülen radyo amatörlüğü sayesinde Edirne’den Kars’a kadar her an her şekilde haberleşme kolaylıkla sağlanabilmektedir.
Kamu yararına çalışan arama kurtarma ve afet derneklerinde faaliyet gösteren radyo amatörü arkadaşlarımız da mevcuttur… Bu arkadaşlarımız yanında, radyo amatörlüğüyle uğraşan her birey, herhangi bir olağanüstü durum ve afet durumlarında istasyonlarını en kısa sürede faaliyete geçirip arama-kurtarma faaliyetlerinde telsizlerinin başında gönüllü olarak görev alırlar…”
