Eski HDP Eş Genel Başkanı Demirtaş, neredeyse tüm muhalefet partilerinin ortaklaştığı konunun Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’e geçiş olduğunu belirterek, ancak hiçbir siyasi partinin sistemin ne olduğunu anlatmadığına işaret etti.
Güçlendirilmiş Parlamenter Sistemin’in nasıl bir yönetim modeli olabileceğine dair 9 maddede kişisel önerilerini yazan Demirtaş, “Kolay değil ama imkansız da değil. Biraz daha samimiyet ve cesaret yeterli olacaktır.” dedi.
Eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, tutuklu bulunduğu Edirne F Tipi Cezaevi’nden T24 internet gazetesinde konuk yazar olarak “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem nedir?” başlığıyla köşe yazısı yazdı. Demirtaş, yazısında tek tek başlıklar halinde Güçlendirilmiş Parlamenter Sistemi’n nasıl bir yönetim modeli olabileceğine dair kişisel önerilerini sunduğunu belirtti.
2014 Cumhurbaşkanlığı seçimiyle fiilen, 2018’deki seçimle de resmen Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçen Türkiye’de neredeyse tüm muhalefet partilerinin ortaklaştığı konunun, Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’e geçiş olduğuna vurgu yapan Demirtaş, “Muhalefetin, Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’e geçiş ifadesiyle vurgulamaya çalıştığı şey, geçmiş yıllardaki parlamenter sisteme dönüş değil, yeni bir modelin hayata geçirileceğidir.” dedi.
‘Hiçbir siyasi parti sistemin ne olduğunu anlatmıyor’
Nihayetinde ağır aksak da olsa kesintilere de uğrasa Türkiye’nin 150 yıllık bir parlamenter yönetim deneyimi bulunduğunu ifade eden Demirtaş, şunları kaydetti:
“Ancak gelinen noktada, eski parlamenter yönetim modelinin de toplumun sorunlarını çözmekte, yaşanan devlet krizini ve çöküşü aşmada yetersiz kalacağı net olarak anlaşılmış olacak ki, muhalefet ağız birliği etmişçesine Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’den söz ediyor. Ne var ki bu sistemi savunan hiçbir siyasi parti, derli toplu bir öneriyle ortaya çıkıp da bu Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’in ne olduğunu anlatmıyor. Bunu neden yapmadıklarını bilemiyorum. Kendilerince haklı nedenleri vardır mutlaka. Belki de partilerin bu yönlü hazırlıkları veya çalışmaları vardır, haksızlık etmiş olmayayım.”
‘Bu sistem sadece parlamentodan ibaret değildir’
Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’in sadece Meclis’in demokratik bir işleyişe kavuşturulması, Meclis’in etkinliğinin ve gücünün artırılması olmadığını belirten Demirtaş, şunları kaydetti:
“Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem, adı üstünde, bir yönetim sistemidir ve doğal olarak bu sistem sadece parlamentodan ibaret değildir. Bu tanımlama, kamunun bütün karar alma, uygulama ve denetleme çalışmaları ile toplumun ve bireyin bu çalışmalara katılmasının en demokratik şekilde düzenlenmesini ifade eder.”
“Öte yandan yeni sistem sırf parlamentonun demokratikleştirilmesinden ibaretmiş gibi ele alınırsa ortaya bir tür parlamentarizmden başka bir şey de çıkmayacaktır.” diyen Demirtaş, bu nedenle bütünlüklü bir sistem tartışmasına girmek gerektiğini ifade etti.
‘Tüm demokrasi güçleri katkı sunacak çalışmalar yapmalıdır’
Cumhuriyetin yeni yüz yılında güçlü bir demokrasi inşa etmek için tüm demokrasi güçlerinin, bu sürece kendi açılarından katkı sunacak çalışmalar yapması gerektiğini belirten Demirtaş, sadece siyasi partilerin değil; akademi dünyası, sivil toplum, aydınlar, medya, özellikle gençler ve kadınların bu tartışmalara aktif şekilde ve somut önerilerle mutlaka katılması gerektiğini kaydetti.
Demirtaş, yazısının devamında Siyasi Partiler, Seçim Sistemi, Medya Bağımsızlığı ve Özgürlüğü, Sivil Toplum, Yerel Yönetimler, TBMM ve Hükümet, Yargı, Ekonomi, Bürokrasi başlıkları altında tek tek Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’in nasıl bir yönetim modeli olabileceğine dair kişisel önerilerini yazdı.
‘Tüm siyasi aktörlerin birlikte hareket etmesi gerekir’
Toplam 9 maddede özetlemeye çalıştığı bu modele çok şey eklenebileceğine vurgu yapan Demirtaş, “Elbette bu sisteme geçebilmek için hem Anayasa hem yasa hem yönetmelik hem kamu kurumları tüzüğü hem TBMM iç tüzüğü düzeyinde çok sayıda değişiklik yapılması gerekiyor. Bu nedenle tüm siyasi aktörlerin birlikte hareket etmesi ve bu süreci toplumsal bir katılımla yürütmesi gerekir.” dedi.
‘Kolay değil ama imkansız da değil’
“Fakat her modelde olduğu gibi Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’de de gerçek ve kurumsal bir demokrasinin gelişmesi, öncelikli olarak anlayış devrimine bağlıdır.” diyen Demirtaş, halkın demokratik çıkarları dışında hiçbir amacı, hedefi, hırsı ve gündemi olmayan siyasi aktörlerin öncülüğünde ve tüm toplumsal kesimlerin el ele vererek oluşturacakları demokrasi ittifakının gücüyle başarılı olunabileceğine işaret etti.
“Kolay değil ama imkansız da değil” diyen Demirtaş, biraz daha samimiyet ve cesaretin yeterli olacağına vurgu yaptı.
