CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Türkiye çay sektörüne darbe vuran ‘kaçak çay’ sorununu, Tarım ve Orman Bakanlığı’na yönelttiği soru önergesiyle TBMM gündemine getirdi. Gürer’in çayın düşük fiyatla fatura edilerek ithal edilmesini önlemek amacıyla yeni bir uygulama yapılıp yapılmayacağı yönündeki önergesini yanıtlayan Bakan Bekir Pakdemirli, gümrük fiyat uygulamasının Ticaret Bakanlığı’nın uhdesinde olduğunu belirtti.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, soru önergesinde ülkemizde her yıl yaklaşık 280 bin ton çay tüketildiğini ve bunun 35 bin tonunun yabancı menşeli çaylardan oluştuğuna dikkat çekti.
Gürer, “Mevcut gümrük vergisi uygulamasında, ithal edilen çayın düşük bedel ile fatura edilmesini önlemek açısından, çayın beyan üzerinden değil gerçek değeri üzerinden vergilendirilmesinin sağlanması, için bir çalışma düşünülmekte midir? Kaçak çayla etkin mücadelenin yapılabilmesi için; gümrüklerde çayın düşük fiyatla fatura edilerek ithal edilmesini, çayın yolcu beraberi zati eşya kapsamından çıkarılmasını, transit geçiş kapsamında yurda sokulan çayların çıkış gümrüğüne kadar titizlikle refakatçi ile takip ettirilmesini, gümrükte yakalanan kaçak çayların TASİŞ(Tasfiye İşleri Döner Sermaye İşletmeleri Genel Müdürlüğü) kanalıyla satışı yerine, mahsurları dikkate alınarak öncelikle imha edilmesini sağlayacak tedbirler alınması için çalışmalar yapılmakta mıdır? 2019 yılında yakalanan kaçak çay miktarı ne kadardır?” şeklindeki soruların yanıtlanmasını istedi.
Bakan, kaçak çayı yanıtlamadı
CHP Milletvekili Gürer’in soru önergesini yanıtlayan Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, ele geçirilen kaçak çay miktarıyla ilgili bilgi vermedi.
Bakan Pakdemirli, “Bakanlığımızın yetkisi, ithal edilecek ürünlerin insan sağlığı ve güvenliği, hayvan sağlığı ve bitki sağlığı yönünden uygunluğunun denetlenmesidir. İthal edilecek ürünlerde Bakanlığımızca ürün fiyatı talep edilmemektedir. Mevcut gümrük vergisi uygulaması Ticaret Bakanlığı uhdesindedir. Çayın yolcu beraberi zati eşya kapsamında getirilmesi 4458 sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Karara göre yürütülmekte olup, Ticaret Bakanlığı uhdesindedir” açıklamasında bulundu.
‘Yabancı çayın ancak yüzde 15’i ithalat yoluyla giriş yapıyor’
Önerge sahibi CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer ise özellikle Güney Doğu Anadolu, Doğu Akdeniz ve Doğu Anadolu Bölgesi sınır illerinde yoğunlukla yabancı çaylar tüketildiğine dikkat çekerek, “Yabancı çay tüketim miktarının ancak yüzde 10- 15’lik bölümü ithalat yoluyla giriş yapmaktadır. Çayın diğer tarım ve sanayi ürünlerinde olduğu gibi dünya borsalarında oluşan değeri üzerinden vergilendirilerek ithal edilmesi gerekirken, beyan üzerinden çay ithaline izin verilmesi ve beyanların düşük gerçekleşmesi suiistimale yol açarak çok miktarda yabancı menşeli çayların yurda girmesine neden olmaktadır” dedi.
‘Köklü çözüm bulunmalı’
Yürürlükteki ithalat rejimi çerçevesinde, çayda uygulanmakta olan gümrük vergisi sisteminden Türk çay sektörü olumsuz yönde etkilendiğini anlatan CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Tarım ve Orman Bakanlığı, çay sektörünü büyük bir sıkıntıya sokan kaçak çay sorununa karşı, topu Ticaret Bakanlığı’na atmaktadır. Tarım Bakanlığı da Ticaret Bakanlığı da bu hükümetin birer koludur. Böylesine önemli bir sorun karşısında yapılması gereken her iki bakanlığın yetki tartışması yapmak yerine, soruna köklü çözüm bulmaktır” diye konuştu.
