Milli Savunma Bakanı Akar 20 bin 725 kişinin bedelliden yararlandığını ancak üç yılda 69 kişinin vicdani ret için başvurduğunu söyledi ve ekledi: Vicdani ret ile ilgili çalışmamız yok”. Öte yandan vicdani ret kararını açıklayanlar “zorunlu askerlik baskısı” nedeniyle AİHM’de Türkiye’yi mahkum etmişti.
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, yeni kanun yürürlüğe girdiği tarihten şu ana kadar 20 bin 725 kişinin bedelli askerlik için başvurduğunu ve toplam 688 milyon civarında bedel tahsil edildiğini açıkladı. Akar, Vicdani Ret ile ilgili de, “Vicdani ret kavramıyla ilgili yasalarımızda hüküm bulunmamakla birlikte konuya ilişkin herhangi bir çalışma da yoktur” dedi.
Akar, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Bakanlığının 2020 yılı bütçesinin sunumunun ardından milletvekillerinin sorularını yanıtladı. Akar, konulara ilişkin burada bilgiler sundu.
‘Yeterli askeri personel takviyesi yapıldı’
İlk olarak, operasyonların tamamen profesyonel personelle gerçekleştirildiğini aktaran Akar, yapılan operasyonlar dolayısıyla hudutlara yeteri kadar askeri personel takviyesinin yapıldığını aktardı. Alınan tedbirlerin ardından Kıbrıs’ta da konuyla ilgili bir sorun yaşanmadığını dile getiren Akar, “Kanun yürürlüğe girmeden önce TSK’de yükümlü olarak 217 bin 115 erbaş ve er mevcudu vardı. Hâlihazırda 231 bin 921 yükümlü silahaltında bulunmaktadır. Dolayısıyla askerlik hizmetinin 6 aya düşürülmesiyle herhangi bir zafiyet söz konusu değildir” diye konuştu.
Bedelli askerliğe yapılan başvurular ile finansal rakamlara dair konuşan Akar, “Yeni kanun yürürlüğe girdiği tarihten şu ana kadar 20 bin 725 yükümlü bedelli askerlik için müracaat etmiş bulunuyor. Bunlardan 688 milyon civarında bedel tahsil edilmiş bulunuyor. 31 Aralık 2019’a kadar müracaatların alınmasına devam edilecektir. Bu süreç devam ediyor. Uygulamaya yönelik herhangi bir sıkıntı yoktur. Ocak 2020’den itibaren yükümlülerin askerlik yapacakları birlik ile celp ve sevk dönemleri açıklanacaktır” diye aktardı.
’Vicdani Ret’le ilgili hüküm yok, çalışma da yok’
Yeni kanun kapsamında hayata geçirilen yedek astsubaylığa yoğun ilgi gösterildiğini de belirten Akar, vicdani ret konusundaki soru üzerine, mevcut kanunlardaki ilgili maddelerini hatırlatarak, “Vicdani ret kavramıyla ilgili yasalarımızda hüküm bulunmamakla birlikte konuya ilişkin herhangi bir çalışma da yoktur. Vicdani ret kapsamında 82 milyonluk ülkemizde 2017’de 28 kişi, 2018’de 23 kişi, 2019 yılında ise bugüne kadar da 18 kişi müracaatta bulunmuştur” dedi.
Türkiye AİHM kararını uygulamıyor
Vicdani ret kararını açıklayan Osman Murat Ülke, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde dava açmış ve 2006 yılında davayı kazanmıştı. AİHM’in kararı üzerine Türkiye’nin yasal mevzuatını Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne uyumlu hale getirmek için yasal düzenleme yapması gerekiyordu. Ancak, muhalefet partilerinin yasa önerilerine rağmen böyle bir düzenleme yapılmadı. Bunun üzerine Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, AİHM kararının gereğinin yapılması ve iç mevzuatın değiştirilmesi yönünde takipçi oldu. Bakanlar Komitesi’nin vicdani ret hakkını gündeme getirmesine karşın, Türkiye ne yasal bir düzenleme yaptı ne de bu konuda Bakanlar Komitesi’ne yanıt verdi. Kamuoyuna yansıyan ilk yanıt ise emekli Genelkurmay Başkanı ve halen Milli Savunma Bakanlığı yapan Hulusi Akar oldu.
Vefat eden Özgüner de AYM’ye başvurmuştu
9 Kasım günü yatağında kalp krizi geçirerek yaşamını yitiren hayvan hakları savunucusu ve vicdani retçi Burak Özgüner de Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuştu. Özgüner, Türkiye’de AİHM’e başvuru öncesindeki son merci olan Anayasa Mahkemesi’ne başvurusunda, vicdani retçi olarak karşılaştığı zorlukları dile getirmişti. Özgüner, zorunlu askerlik uygulamasına hükmeden yasal düzenlemelerin Anayasa’nın 17, 19, 24, 38, 40. maddeleri ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 3, 5, 9 ve 13. maddelerini ihlal ettiğini belirtmişti. Fakat, Anayasa Mahkemesi kararını vermeden Özgüner yaşamını yitirmişti.
