MKE AŞ, yurt içi ve dışında şirket kurma, kurulmuş şirketleri satın alma, milli güvenlik ve ulusal kalkınma içeren yatırım projeleri için Cumhurbaşkanı Kararı ile kamulaştırma yapma yetkisine sahip olacak.
Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumunun (MKE) anonim şirket olmasını düzenleyen kanun teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.
Kanuna göre, Türk Ticaret Kanunu ile özel hukuk hükümlerine tabi, başlangıç sermayesi 1 milyar 200 milyon lira olan Makine ve Kimya Endüstrisi Anonim Şirketi (MKE AŞ) kurulacak. MKE AŞ’nin yönetimi, denetimi, görev, yetki ve sorumlulukları düzenlenecek. Şirketin ilgili olduğu bakanlık, Milli Savunma Bakanlığı olacak.
MKE AŞ, Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü alınarak hazırlanacak esas sözleşmesinin imzalanmasının ardından yapılacak tescil ve ilan ile faaliyete geçecek.
Şirketin sermayesinin tamamı Hazine’ye ait olacak ancak mülkiyet hakkı ile kar payı hakkına halel gelmemek ve pay sahipliğinden kaynaklanan bütün mali haklar Hazine ve Maliye Bakanlığında kalmak kaydıyla Hazine’nin şirketteki pay sahipliğine dayanan oy, yönetim, temsil, denetim gibi hak ve yetkileri, Milli Savunma Bakanlığı tarafından kullanılacak.
Görev ve yetki
MKE AŞ, milli güvenlik hedefleri doğrultusunda askeri ve sivil amaçlı; her çeşit silah, mühimmat, patlayıcı ve kimyasal madde, petrokimya ve diğer kimyevi ürünleri, makine, teçhizat, malzeme, ham madde, araç gereç, cihaz, sistem ve platformları yurt içi ve yurt dışında üretme veya ürettirme, pazarlama ve ticaretini yapma, temsilcilik faaliyetlerinde bulunma, araştırma-geliştirme, ürün geliştirme ve mühendislik faaliyetleri, modernizasyon, tasarım, test, montaj, entegrasyon ve satış sonrası hizmeti yapma veya yaptırma, jenerik ve yenilikçi teknolojilerin yerli ve milli olarak geliştirilmesine ilişkin tematik araştırma merkezi/laboratuvarı, özel endüstri bölgesi veya eğitim kurumları kurma; her türlü kurum, kuruluş ve tüketiciye yönelik olarak proje mühendisliği, danışmanlık, teknoloji transferi, eğitim hizmetleri ile enerji, geri dönüşüm, taahhüt işleri yapma lojistik destek sağlama, mühimmat ayırma ve ayıklama faaliyetlerinde ve esas sözleşmesinde belirlenen diğer faaliyetlerde bulunabilecek.
Şirket, yüklendiği taahhütleri daha etkin şekilde yerine getirmek için aynı şekilde geri vermek veya gerçeğe uygun değerini ödemek şartıyla Milli Savunma Bakanlığı envanterinde bulunan ham madde, malzeme, araç gereç, cihaz, teçhizat, yedek parça, sistem, alt sistem ve benzerlerini kullanabilecek. Milli Savunma Bakanlığı envanterinde bulunan bina, fabrika, imalathane, atölye, iş yeri ve benzeri taşınmazlar, arazi, platform, silah, mühimmat, ekipman, sistem ve alt sistemler ile altyapı ve test merkezleri Milli Savunma Bakanı onayı ile bedelsiz kullanılabilecek.
Cumhurbaşkanı Kararı ile kamulaştırma yapabilecek
MKE AŞ, yurt içi ve dışında şirket kurma, kurulmuş şirketleri satın alma, bu şirketlere iştirak etme veya bu şirketleri işletme, gerektiğinde yurt içi ve dışında şube/temsilcilik açma, milli güvenlik ve ulusal kalkınma içeren yatırım projeleri için Cumhurbaşkanı Kararı ile kamulaştırma yapma yetkisine sahip olacak. Yurt dışında şirket kurma, kurulmuş şirketleri satın alma ve bu şirketlere iştirak etme Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü alınarak, genel kurul kararı ile gerçekleştirilecek.
MKE AŞ, ikili veya çok taraflı anlaşmalar gereği yabancı ülkeler tarafından Türkiye’de bırakılanlar ile kamu idareleri, kamu iktisadi teşebbüsleri ve sermayesinin en az yüzde 50’si kamuya ait olan bağlı ortaklıklarca ihtiyaç fazlası ve kullanım dışı bırakılan veya niteliğini kaybetmiş olan her türlü hava, deniz ve kara taşıtları, makine ve teçhizat ile tehlikeli veya tehlikesiz metal/metal bileşim atıkları, ekonomik değer taşıyan metal dışı (evsel nitelikte olmayan) mal ve malzemeleri; faaliyetlerini gerçekleştirmek için gerekli olan malzemelerin üretilmesinde ham madde olarak kullanmak ve gerektiğinde piyasada değerlendirmek üzere, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca belirlenen birim fiyatlarından satın alabilecek veya devralabilecek.
MKE AŞ, özelleştirme kapsamından çıkarılacak
Kanunla, MKE AŞ’nin ve sermayesinin yüzde 50’sinden fazlası MKE AŞ’ye ait olan iştiraklerin muaf tutulacağı mevzuat hükümleri de düzenlenecek. Türk Ticaret Kanunu’nun anonim şirketler hakkında uygulanan birtakım hükümleri, MKE AŞ hakkında uygulanmayacak.
Türk Ticaret Kanunu’nun, ayni ve nakdi sermaye konulmasına, şirketler topluluğuna, genel kurul toplantısına çağrı usulü ile genel kurul toplantılarında Ticaret Bakanlığı temsilcisi görevlendirilmesine ilişkin hükümleri de MKE AŞ hakkında uygulanmayacak.
MKE AŞ, hisseleri ve bağlı ortaklıkları; satış, kiralama, işletme hakkının devri veya sair başka tasarruflar yoluyla yerli veya yabancı özel hukuk gerçek ve tüzel kişilerine devre konu edilemeyecek. MKE AŞ’nin, faaliyetlerini sermayesinin tamamı Hazine’de olacak şekilde sürdürmesi hüküm altına alınacak.
MKE AŞ hakkında Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun hükümlerinin uygulanmayacağı hükmü de korunacak.
MKE AŞ’nin faaliyet alanı kapsamında ithal edeceği mal ve hizmetler gümrük vergisinden muaf tutulacak.
Kabul edilen önergeyle, Kamu İhale Kanunu ve Devlet İhale Kanunu kapsamındaki idareler, şirketten yapacakları mal veya hizmet alımları ile savunma ve güvenlik alımlarına ilişkin yapım işleri yönünden bu kanunlarda yer alan hükümlere tabi olmayacak. Bu kapsamda yapılacak adımlar ile şirket sermayesinin yüzde 50’sinden fazlası şirkete ait olan iştiraklerin yapacağı alımlara ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü alınarak yapılacak.
AA / TBMM
