HDP Milletvekili Kerestecioğlu’nun Parlamento Dergisi’ne gönderdiği kadınların seçme ve seçilme haklarına ilişkin yazdığı yazıda HDP’li seçilmişlerin karşılaştığı hukuksuzlukların konu edildiği bölümler çıkarıldı.
Kerestecioğlu, sansürlenen yazısının tamamını kamuoyu ile paylaştı.
HDP Ankara Milletvekili Filiz Kerestecioğlu, Türk Parlamenterler Birliği yayın organı Parlamento Dergisi’nin Aralık 2019 sayısı için yazdığı yazı yayın kurulu tarafından sansürlendi. Konuya ilişkin yazılı açıklama yapan Kerestecioğlu, kadınların seçme ve seçilme haklarını kazandığı 5 Aralık 1934 tarihinin yıl dönümü nedeniyle yazdığı yazının yayın kurulunca sansürlendiğini bildirdi.
‘Yazının son hali tarafımla paylaşılmadı’
Kerestecioğlu, Parlamento Dergisi tarafından talep edilen söz konusu yazının Yayın Kurulundan geçen halini basılmadan önce görmek ve basıma bu şartla onay vermek istediğini belirttiğini ifade etti. Ancak buna rağmen yazının son halinin kendisiyle paylaşılmadığını belirten Kerestecioğlu, “Basım öncesi yazıyı görmek istememin nedeni, Türkiye’de kadınların siyasete katılımı önündeki ciddi engellere, tutuklu kadın Milletvekilleri ve Belediye Başkanlarına ilişkin yazdığım bazı bölümlerin sansürleneceğini düşünmemdi.” diye kaydetti.
‘HDP’li seçilmişlerin karşılaştığı hukuksuzluklar tümüyle çıkarılmış’
Kerestecioğlu, dergi eline ulaştığında HDP’li seçilmişlerin karşılaştığı hukuksuzlukları konu ettiği bölümlerin baskıda tümüyle çıkarıldığını fark ettiğine dikkat çekti. Kerestecioğlu, “Tarafımıza kelime sınırı koyulmadığı ve kısaltma gerektiği durumda, bunu kendimiz yapabileceğimiz halde söz konusu bölümün tümüyle çıkarılması, açık bir sansürün göstergesiydi.” dedi.
‘Yayın kurulundan yanıt alamadım’
Kerestecioğlu, yazısının sansürlenerek ifade özgürlüğünün ve kişilerin bilgiye erişim hakkının ihlal edilmesini hiçbir şekilde kabul etmediğini Parlamento Dergisi Yayın Kuruluna bir mektupla ilettiğini belirtti. Kerestecioğlu, mektubunda yazısının sansürsüz haliyle yeniden basılmasını talep ettiğini ifade ederek, “Ancak mektubuma hiçbir şekilde yanıt alamadım. Muhataplarla görüşmelerimiz de sonuçsuz kaldı. Tüm bu süreç sonunda, bu durumu kamuoyuyla paylaşmaktan başka bir yol göremiyorum.” diye kaydetti.
Yazısının sansürlenmesi ve sonrasında Yayın Kurulunun hiçbir şekilde sorumluluk almadığını belirten Kerestecioğlu, bu durumun Parlamento Dergisinin ve Türk Parlamenterler Birliğinin saygınlığını ciddi biçimde zedelediğine işaret etti.
‘HDP’li çok sayıda kadının seçme ve seçilme hakkı gasp edilmektedir’
Kerestecioğlu, şunları kaydetti: “Türkiye’de kadınların siyasete eşit şekilde katılımını, siyasetinin temel amaçlarından biri haline getirmiş Halkların Demokratik Partisi mensubu çok sayıda kadının seçme ve seçilme hakkı hukuk dışı yollarla gasp edilmektedir. Bu hakikatten bahsetmeden, bugün Türkiye’de kadınların siyasete katılımı üzerine söylenmiş her söz yarım kalacaktır. Bu nedenle, yazının aslını kamuoyuyla paylaşmayı bir sorumluluk sayıyorum.”
Kerestecioğlu’nun sansürlenen yazısının tamamı şöyle;
Kadınların Türkiye’de seçme ve seçilme haklarını kazandıkları gün olan 5 Aralık, kadınlar için çok önemli bir dönüm noktası olmakla birlikte aslında ne kadınların mücadelesinin sonu ne de başlangıcı… Bu önemli kazanımın, hem -kadınları uzun süre dışlamış olan- evrensel oy hakkı mücadelesinin hem de kadın hakları mücadelesinin sonucu ve bir parçası olduğunu biliyoruz.
Türkiye’de kadınların oy hakkı mücadelesinin izleri, 19. yüzyılda işçiler için oy hakkı talep eden çartizm hareketine, Fransız devriminde kadınları yok sayan İnsan Hakları Sözleşmesi karşısında Kadın Hakları Sözleşmesini yazdığı için idam edilen Olympe de Gauge’a, Paris Komününde kadın meclislerini kuran kadınlara kadar uzanır.
Sovyetler Birliği’nde kadınların siyasal mücadeleye katılmaları ve örgütlenmeleri için mücadele eden ve dünyanın ilk kadın büyükelçisi olarak Sovyetler Birliği’ni Norveç, Meksika ve İsveç’te temsil eden Kollontay, İngiltere’de kadınların oy hakkı için 19. yy sonlarında İngiltere’de radikal eylemler yapan Sufrajetler bu uzun soluklu oy hakkı hareketinin önemli parçalarıdır.
Kadınların devlet yurttaş sözleşmesine ilişkin bu temel talepleri, aslında yaşamlarını düzenleyen kanunlarda, medeni haklarda, Anayasa’da söz sahibi olma talebiydi. Osmanlı’da da özellikle 20. Yüzyılın başından itibaren dergiler ve dernekler çevresinde örgütlenen, hatta Cumhuriyetin kurulmasıyla parti dahi kuran (sonrasında ‘kadınların seçme ve seçilme hakkı olmadığı’ gerekçesiyle İçişleri Bakanlığı tarafından kapatılmıştır) kadınlar, güçlü biçimde oy taleplerini dile getirmiş ve nihayet, 1934 yılında bu hakkı elde etmişlerdir.
Fakat ifade ettiğim gibi, bu tarih kadınlar için nihai amaç olmaktan ziyade önemli bir dönüm noktasıdır. Bu tarihten sonra çok az sayıda kadın kendisine siyasi partilerde ve parlamentoda yer bulabilmiştir. Kadın mücadelesinden gelen, feminist kadınların seçilmesi ise çok daha uzun zaman alacaktır…
Kadınlar, seçildikleri partilerde ve siyaset içinde bugün halen en çok emek harcayanlar ve kadın oldukları için daha fazla hedef alınanlar… Örneğin Halkların Demokratik Partisi, Mecliste kadın temsiliyeti oranını tek başına yükseltti ve bu, Parti içindeki güçlü kadın mücadelesinin sonucuydu. HDP sıralarında oturan kadınların hepsinin kadın hareketi içinde emeği var. Bu nedenle sokağın, kadın hareketinin sözünü ilk günden beri Meclise taşımaya çalıştık.
Yerel yönetimlerde ise kadın Belediye Başkanları, Türkiye’de ilk defa Kadın Daire Başkanlıkları, Müdürlükleri kurdu. Kadınlar için önemli bir bütçe ayırdı, özel programlar oluşturdular. Fakat kadın milletvekillerimiz, belediye eş başkanlarımız ve binlerce kadın üyemiz bugün hapiste! Belediye eş başkanlarımız görevden alındı, milletvekili arkadaşlarımızın vekillikleri düşürüldü.
Savaşların yaşanmadığı, eşit ve özgür bir ülke talebinin şiddetle bastırıldığı bu otoriter dönem, tüm muhalif kesimleri hedef alsa da kadınların büyük bir emekle kazandıkları temsiliyetlerin çok daha kolayca yok sayıldığına tanık olduk.
Yine de içinde bulunduğumuz bu baskıcı ortama rağmen bugün, kadınların varlık mücadelesinin çok daha güçlü olduğuna inanıyorum. Feminizmin yarattığı politik söz, kadınlar arasında çok daha yaygın. Türkiye’de birçok feminist kitap yayımlanıyor, kadınlar bu alanda üniversitelerde bilimsel bilgi üretiyorlar.
Erkek egemenliğiyle mücadele etmek için pek çok yol ve yöntemler seçiyor, tüm baskılara rağmen 8 Martlarda 25 Kasımlarda on binlerce kadın, sokağa çıkıyoruz. Bugün kadınlar, işyerinde, politik partiler içinde çok daha güçlüler. 5 Aralık 1934’ten yüzyıllar önce başlayan kadınların kurtuluş ve özgürlük mücadelesinin, büyüyerek süreceğine inanıyorum.
