Meclis Genel Kurulu’nda çarşı ve mahalle bekçilerine yönelik teklifin birinci bölümünde yer alan 7 madde kabul edildi.
Kabul edilen önergeye göre; bekçiler emniyet ve jandarma teşkilatları bünyesinde silahlı bir kolluk olarak istihdam edilecek.
Bekçiler, görev yaptıkları bölgelerde mesai saatlerinde vatandaşları, araçları durdurabilecek, kimlik sorabilecek, arama yapabilecek.
AK Parti’nin hazırladığı Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu Teklifinin birinci bölümünde yer alan 7 madde TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi. Genel Kurulda verilen önergeyle teklifin 4. maddesinde yer alan, “Adaylık süresi içinde verilen temel ve hazırlayıcı eğitimlerde başarılı olanların asaleten atamaları yapılacak.” ifadesi değiştirildi.
Değişikliğe göre, çarşı ve mahalle bekçilerine verilecek temel ve hazırlayıcı eğitimler en az 3 ay süreli olacak.
Kabul edilen maddelerle, çarşı ve mahalle bekçisi olarak istihdam edileceklerde aranan şartlara, çarşı ve mahalle bekçilerinin atama ve adaylık süreçlerine, görev ve yetkileri ile çalışma şekillerine ilişkin esaslar düzenleniyor.
Silahlı bir kolluk olarak istihdam edilecek
Anadolu Ajansı’nın geçtiği bilgilere göre; kabul edilen önergedeki bazı düzelemeler şöyle; Çarşı ve mahalle bekçileri, genel kolluk kuvvetlerine yardımcı olmak üzere emniyet ve jandarma teşkilatları bünyesinde silahlı bir kolluk olarak istihdam edilecek. Bekçilerin amirleri meslek hiyerarşileri içinde tespit edilecek.
Devlet Memurları Kanunu ve İçişleri Bakanlığı yönetmelikleri ile özel şartları belirlenecek
Bekçiler, Devlet Memurları Kanunu’nda sayılan genel şartlar ile İçişleri Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle belirlenen eğitim, yaş, sağlık ve fiziki yeterlilik gibi özel şartların bulunması gerekecek. Mahalle ve çarşı bekçisi olarak istihdam edilmek için İçişleri Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikte belirlenen usul ve esaslara göre yapılacak giriş sınavında başarılı olmak şartı aranacak.
İçişleri Bakanı onayıyla aday memur olarak atanacak
Sınavlarda başarılı olanlar, görevini yapmaya engel teşkil edecek bir hastalık veya engeli bulunmadığı sağlık kurulu raporuyla tespit edilenler İçişleri Bakanının onayıyla “aday memur” olarak atanacak. Adaylık süresi 1 yıldan az, 2 yıldan fazla olamayacak. Adaylık süresi içerisinde en az 3 ay süreyle temel ve hazırlayıcı eğitimler verilecek.
Adaylık süresi içinde memuriyetle ilişikleri İçişleri Bakanının onayıyla kesilecek ya da devam edilecek.
Yardıma ihtiyacı olanları kolluk birimlerine teslim edecek
Yolda hastalanan, kazaya uğrayan, düşüp kalan ve genel durumu itibarıyla yardıma muhtaç olanlara yardım edecek, yardıma ihtiyaç duyduğu değerlendirilen, şiddet mağduru veya şiddete, istismara uğrama riski taşıyan kadın ve çocukları, kimsesizleri, engellileri ve acizleri en yakın genel kolluk birimlerine teslim edecek.
Gösteri ve yürüyüşlerin önlenmesi amacıyla ‘tedbir’ alabilecek
Görev saatleri içinde görevlendirildikleri bölgede devriye hizmeti yürütecek. Şüpheli durum veya kişileri bağlı bulundukları genel kolluk birimlerine bildirecek, kamu düzenini bozacak mahiyetteki gösteri, yürüyüş ve karışıklıkların önlenmesi amacıyla genel kolluk kuvvetleri gelinceye kadar önleyici tedbirleri alacak.
Kişileri ve araçları durdurabilecek
Görev bölgesi ve çalışma saatleri ile sınırlı olmak kaydıyla kişileri ve araçları; bir suç veya kabahatin işlenmesini önlemek, suç işlendikten sonra kaçan faillerin yakalanmasını sağlamak, işlenen suç veya kabahatlerin faillerinin kimliklerini tespit etmek, hakkında yakalama emri ya da zorla getirme kararı verilmiş olan kişileri tespit etmek, kişilerin hayatı, vücut bütünlüğü veya mal varlığı bakımından ya da topluma yönelik mevcut veya muhtemel bir tehlikeyi önlemek amacıyla durdurabilecek.
Durdurma için makul neden
Durdurma yetkisinin kullanılabilmesi için makul bir sebebin bulunması gerekecek. Süreklilik arz edecek, fiili durum ve keyfilik oluşturacak şekilde durdurma işlemi yapılamayacak.
Görevini yerine getirirken kimliğini gösterecek
Görevini yerine getirirken kendisinin çarşı ve mahalle bekçisi olduğunu belirleyen belgeyi gösterdikten sonra, durdurduğu kişiye durdurma sebebini bildirecek, durdurma sebebine ilişkin sorular sorabilecek, kimliğini veya bulundurulması gerekli diğer belgelerin ibraz edilmesini isteyebilecek. Bu kişilere kimliğini ispatlamada gerekli kolaylık gösterilecek. Belgesinin bulunmaması, açıklamada bulunmaktan kaçınması veya gerçeğe aykırı beyanda bulunması dolayısıyla ya da sair surette kimliği belirlenemeyen kişi tutularak durumdan derhal genel kolluk görevlileri haberdar edilecek.
Durdurma süresi, durdurma sebebine esas teşkil eden işlemin gerçekleştirilmesi için ihtiyaç duyulan makul süreden fazla olamayacak. Durdurma sebebinin ortadan kalkmasıyla kişilerin ve araçların ayrılmalarına izin verilecek.
El ile dıştan arama yapabilecek
Bekçiler, durdurduğu kişi üzerinde veya aracında silah veya tehlike oluşturan diğer bir eşyanın bulunduğu hususunda yeterli şüphenin varlığı halinde, kendisine veya başkalarına zarar verilmesini önlemek amacına yönelik el ile dıştan kontrol dahil gerekli tedbirleri alabilecek. Bu amaçla kişinin üzerindeki elbisenin çıkarılması veya aracın, dışarıdan bakıldığında içerisi görünmeyen bölümlerinin açılması istenemeyecek.
Teklifin 7. maddesinin kabul edilmesinin ardından Meclis Başkanvekili Süreyya Sadi Bilgiç birleşime ara verdi. Daha sonra Komisyonun yerinde olmaması üzerine Bilgiç, birleşimi bugün saat 14.00’te toplanmak üzere kapattı.
