Pandemide bilinçsiz C ve D vitamini kullanımı böbrek taşı yapma, vitamin zehirlenmesi, tüberküloz hastalarında ölüm riski gibi sağlık sorunlarına yol açıyor
Ayla Türksoy
Covid-19 pandemisi döneminde vitaminlere olan talep arttı. Yalnızca eczanelerden değil, internet üzerinden ve marketlerden fazla miktarda C ve D vitaminleri, gıda takviyeleri alınıp, tüketiliyor. Kontrolsüz şekilde satılan, kullanılan bu vitaminler hakkında hem uzmanlık dernekleri hem hekimler açıklama yaparak, halkı uyarıyor. Kontrolsüz bir şekilde alınıp kullanılan C ve D vitaminlerinin yol açtığı önemli sağlık sorunları hakkında TEİS de (Tüm Eczacı İşverenler Sendikası) bir açıklama yaptı.
TEİS Genel Başkanı Ecz. Nurten Saydan, pandemi döneminde bağışıklık sistemini güçlendirmek adına C, D vitaminleri ile diğer ilaç ve gıda takviyelerine olan artan talebi değerlendirdi. Bu ürünlerin hekim ve eczacı gözetimi olmadan kullanımı hakkında Saydan açıklamasında şunları belirtti:
“Sağlık Bakanlığınca gıda takviyeleri ile aynı miktarda C ve D vitaminlerini içeren ilaçların reçetesiz satışına izin verilmiyor ve dozları çok sıkı takip ediliyor. Ancak ilaç formundaki takviye edici gıda ruhsatlı vitaminler için Tarım Bakanlığınca hiçbir kontrol olmadan, saklanma koşulları gözetilmeden kontrolsüzce satışına izin veriliyor. Market ve sosyal medya ile online alışveriş sitelerinde ilanlar yolu ile bu ürünlerin serbestçe reklamı yapılarak vatandaşımız özendiriliyor. Oysa ki eczacılarımız vatandaşların sağlık bilgilerini Sağlık Bakanlığı’nın Reçetem Bilgi Sistemi ve Sosyal Güvenlik Kurumu’nun Medula sistemi üzerinden kontrol ederek bu tip takviye edici vitaminler için ücretsiz danışmanlık hizmeti vererek öneriyor. Aksi takdirde hekim ve eczacı gözetimi olmadan kullanılan bu ürünler çok ciddi sağlık problemlerine yol açabiliyor.”
Bilinçsiz C VE D vitamini kullanımının yol açtığı sorunlar:
- C vitamini suda eriyen vitamindir, fazlası böbreklerden idrarla dışarı atılır. Eğer uzun süreli ve yüksek dozda kullanılırsa böbrek taşı oluşabilir.
- C vitamininin bilinçsiz kullanımı Akdeniz anemisi (Talasemi) olan kişilerde demir birikimine bağlı kalp yetmezliği ve demir zehirlenmesine, organ nakli hastalarında kullanılan ilaçların etkisini azaltarak organ reddine, kan sulandırıcı ilaçların etkisini azaltarak inme ve felce yol açabiliyor.
- D vitamini ise yağda eriyen bir vitamindir ve hormon benzeri görevleri bulunduğundan vücuttan atılmaz ve birikir.
- D vitaminin bilinçsiz kullanımı ise; D vitamini zehirlenmesine yol açtığı gibi, damar sertliği, ağır hipertansiyon ve tüberküloz hastalarında ölüme kadar varan ciddi risklere ve böbrek yetmezliğine yol açabiliyor. Bu sebeple bu vitamin mutlaka kandaki düzeyine bakılarak kullanılmalıdır.
Takviye Edici Gıdalara İlişkin Kanun Teklifinin yasalaşması bekleniyor
TEİS açıklamasında ayrıca, TBMM Sağlık Komisyonu’na konuyla ilgili verilen kanun teklifi de yer alıyor. Bu kanun teklifi ile, Takviye Edici Gıdalara ilişkin yasa değişikliği için başvuruda bulunulmuştu. Teklifte; “5996 sayılı kanunun 28/1 maddesinde değişikliğe gidilerek ilaç formundaki gıda takviyeleri ile özel tıbbi amaçlı diyet gıdaların üretim, ithalat, ihracat ve kontrolüne ilişkin usul ve esasların Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunca belirlenmesi” talebi yer alıyor.
