AİHM kararının dosyaya eklenmesini ve mahkemenin bu hususta karar almasını isteyen Demirtaş’ın avukatlarından Mahsuni Karaman, aksi takdirde yargılama faaliyetine katılmayacaklarını söyledi.
Halkların Demokratik Partisi (HDP) eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın tutuksuz yargılandığı ana davası Ankara 19’uncu Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Duruşmaya Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) ile bağlanan Demirtaş’ın savunmasının ardından verilen ara sonrası avukatlar söz aldı.
İlk olarak konuşan avukat Ramazan Demir, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Büyük Daire kararına dair konuştu. Demir, “Bu kararın sizin dosyanızla ilgili olduğunu, 2018’de verilen kararın da sizinle ilgili olduğunu biliyordunuz. Israrla dikkatlerden kaçırıyor olabilirsiniz. Karar yokmuş gibi davranıyor olabilirsiniz. Ama o karar orada asılı ve dünya döndükçe orada olacak. Mahkemenizin son 5 yıldır alet olduğu suçları içeriyor. Bu kararın önemini zamanla göreceksiniz. İlk günden beri ne dediysek onu yaptık. ‘Sizin tarafı olduğunuz suçlar var, olmayın’ dedik. Anayasa değişikliğinin muhalefet ama özelde HDP’li milletvekillerini hedef aldığını, kaldırılan dokunulmazlıklarla legal Kürt siyasetinin tavsiyesi olduğunu söyledik ama siz bunu görmezden geldiniz. Bu karar çıktıktan sonra, kararı uygulama ve ihlalleri giderme planlaması yapmalıydınız. Ama siz bunu görmezden geldiniz” dedi. Mahkeme başkanı ise, “Bu AİHM kararından sonraki ilk duruşma, aleni şekilde ara kararlarda değerlendiriyoruz” diyerek yanıt verdi.
‘Zamanla göreceğiz’
Çözüm sürecinin bitişiyle Erdoğan ve partisinin HDP’yi siyaset dışı bırakmak için uğraştığını belirten Demir, “Anayasa değişikliğine ilişkin kararların nedenlerini de AİHM kararında göreceksiniz. Kaldırılan dokunulmazlıklarla verilen tutuklama kararlarının içeriğini göreceksiniz. AİHM özellikle fezlekelerle yapılan tutuklamaların niteliğini de tartışıyor. Size ayrı AYM’ye ayrı laf söylüyor. Özellikle AYM’nin 4 Kasım tarihli kararda olmayan Diyarbakır Sulh Ceza Hakimliği’nin suç gerekçesi yapmadığı konuşmaları AYM kendi değerlendirmesine alıp ihlal yok demiş. Bunu ayrı işliyor AİHM. Sizin açınızdan da söylediği çok önemli şeyler var. Bundan kaçıyor olmanızı bir yere kadar anlıyorum. Ama bu kararın sonuç ve etkilerini zamanla göreceksiniz. Türkiye hukukunda yapacağı değişimi hep beraber göreceğiz” şeklinde konuştu.
‘Okusaydınız istifa ederdiniz’
AİHM’in, çözüm sürecinde HDP milletvekilleri tarafından söylenen tüm sözleri “ifade özgürlüğü” kapsamında değerlendirdiğine dikkati çeken Demir, “Devlet, sahte delilerle müvekkilimizi tutuklamakla kalmadı bir de o tutukluluğu devam ettirdiniz. AİHM buna da değiniyor. AİHM, ‘önyargılısınız’ diyor. Bunu 22 Aralık 2020’de söyledi ama siz yeni duyuyorsunuz. AİHM kararını şimdiye kadar okumuş olsaydınız belki de istifa ederdiniz. Bütün bu delillerin makul şüphe için gerekli seviyeye ulaşmadığını belirtiyor AİHM, bir Anayasa değişiminden de bahsediyor. Bu yasal değişikliğin manevi unsuru AİHM tarafından ifşa olmuş oldu. Anayasa değişikliğinin hukuka aykırılığı sabit” diye belirtti.
‘Altınızdaki kürsü çekildi’
AİHM kararının mahkeme açısından bağlayıcı sonuçları olduğunu dile getiren Demir, “Sizin, karar çıktığı ilk gün toplanıp, davayı ilgilendiren kısımları açıp bakmanız gerekiyordu. Bu kararın uygulanması için yapmanız gereken onlarca şey var. AİHM’in, siyasi saik taşıdığını söylediği hakimlersiniz. Bu haliyle altınızdaki kürsü çekildi. Şuan fiilen o kürsünün olmaması gerekiyordu. Diğer bir başlık yargılamanın bağımsız ve tarafsız olması meselesi. Mahkemeniniz bu kararla ilgili ne düşündüğünü görmek ve bilmek istiyoruz. Bu nedenle bu kararı somut olarak kayıtlara geçmenizi istiyoruz. Bunun sonuçları olacak, biz peşini bırakmayacağız. Bu kararın var olduğunu önce kabul edin ve AİHM’in sizin yargılamanızı ilgilendirdiği kısımları ki hepsi sizin yargılamanızı kapsıyor. Çünkü biz buradaki her şeyi bildirdik. Mutlaka bir gün bu kararın iyi ve etkin bir şekilde kullanılacağı bir hukuk rejimi gelecek” şeklinde konuştu.
‘Anayasa’nın değişmesini gerektiren bir karar’
Avukat Benan Molu da AİHM kararının ne anlama geldiği ve ne sonuçlar doğuracağına ilişkin konuştu. Molu, “Pek çok noktasıyla 47 Avrupa Konseyi ülke açısından verilen en ağır kararlardan bir tanesi. Yargı tacizine maruz kalmış herkesin faydalanabileceği bir karar. Mahkemenin de bizim beyanlarımızla da sizin de katkılarınızla, ilmek ilmek hep beraber dokuduğumuz bir karar ve açık kapı bırakmıyor. Ankara 22’nci Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki dosya açısından ve 21’nci Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki yargılama için beraatini yeterli görmeyen bir karar. Bu karar için Anayasa ve ilgili kanunlarda değişiklik yapılmasını gerektirecek kadar ağır bir karar. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde eşi benzeri görülmemiş ve Anayasa’ya aykırı bir şekilde kaldırılan dokunulmazlıklarla başlıyor karar” ifadelerini kullandı.
‘AİHM tuz koktu dedi’
AİHM’in Demirtaş’ın sözlerini ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirdiğini hatırlatan Molu, “47 Avrupa ülkesi arasında tutuklu bir milletvekiline ilişkin verilmiş başka bir karar yok. Türkiye ilk. AİHM, size ‘dokunulmazlığın kaldırılmasından bu yana kötü niyetlisiniz ve bu kişiye yargı tacizi uyguluyorsunuz’ dedi. AİHM 2018 yılında da Demirtaş için tahliye kararı verdi. Mahkeme 2018 yılı kararın uygulanmamasını ve yargılamayı etkilemeye çalışan açıklamaları dikkate alıp kişinin siyasi kimliğinden dolayı özgürlüğünden yoksun bırakılmasına ilişkin verdiği kararda aslında ‘tuz koktu’ dedi. Bu çok ağır bir karar” diye belirtti.
‘Yaptırım kararına neden olacaksınız’
AİHM’in verdiği beraat kararına ilişkin ise Molu şunları söyledi: “Siz bu dosyaya suç teşkil edecek herhangi bir delil koymadığınız sürece, AİHM’in kararı; hem sizin mahkemeniz hem de Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi nezdinde beraat edilmesini gerektiren bir karar. Vereceğiniz hapis cezasını da bağlıyor AİHM kararı. O cezaya bağlı olarak avukatlık, milletvekilliği yapması ya da oy kullanması dahi engellenirse bu da bu karar kapsamına giriyor. Siz bu karara uymazsanız tekrar AİHM’e başvurulup Türkiye’ye bir yaptırım uygulanmasına sebep olacaksınız. Bu karar dosyaya girmeden, siz bu ihlalleri gidermeden bu mahkemeye devam edemezsiniz. Bu nedenle öncelikli olarak AİHM kararının bu dosyaya girmesini istiyoruz.”
‘Kucağınıza bıraktıkları bombalar patlayacak’
Mahsuni Karaman ise Kürtçe bir deyimle söze başladı. “Em dibêjin aş çuye, hûn ketine pey çeqçeqokê. Yani, biz değirmenin gittiğini söylüyoruz siz değirmenin gereksiz bir aparatı olan çeqçeqokun peşine düşmüşsünüz” diyen Karaman, “Merak ediyoruz, sarayı hoplatıp zıplatan AİHM kararını ne yapacaksınız? Kararı aldıran biz değil sizlersiniz. Tarih hep tekerrürden ibarettir. Size bu kararları aldıran kişiler, ‘yargı bu işe bakıyor’ diyorlar. Kucağınıza bıraktıkları bu bombalar kucağınızda patlayacak. Yakın tarihte örnekleri var. Ergenekon, Balyoz ve FETÖ. Ama siz de biliyorsunuz ki bu kararları alan siz değilsiniz onlar aldırıyor. Siz doğrudan talimat aldınız. Sanmayın ki bizler ötekileştirilmişiz. Size talimat getirenlerin içinde bize de haber gönderenler var” ifadelerini kullandı.
‘Uymakta mecbursunuz’
AİHM kararının doğrudan Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi’ni ilgilendirdiğine vurgu yapan Karaman, “Siz ve saray arasındaki bağlantıyı bu kadar açık ortay koyan başka bir belge yok ama onlar da çıkacak. Saray, ‘ben bu işten nasıl sıyırırım’ derdinde siz de henüz kararı okumadınız. Anayasal suç işliyorsunuz. Siz hala bu yargılamayı hiçbir şey olmamış gibi yürütebileceğinizi sanıyorsunuz. Bu kararların hiçbiri yargısal değil Erdoğan kararları. Karar dosyanızdaki birçok fezlekeyle doğrudan alakalı. Bu karar sizin için, saray için hepimiz için bağlayıcı. Bu dosya bitmiş bir dosyadır. Buna uymakta mecbursunuz. Kararı getirip önümüzdeki celse karara bağlamak zorundasınız. Eninde sonunda bu da olacak. Söylediğimiz her şey oldu çünkü” şeklinde konuştu.
‘AİHM kararını getirin’
Karaman, mahkeme heyetine, “Şu an bu duruşmayı bitirin” diyerek taleplerinin yerine getirilmesini aksi takdirde yargılama faaliyetine katılmayacaklarını belirtti. Karaman şu talepleri sıraladı: “AİHM kararını henüz getirip okumadınız. Taleplerimizi karara bağlamanızı istiyoruz. Adalet Bakanlığı’ndan AİHM kararını isteyin ve karar dosyaya geldiğinde ihlal tespiti ve mahkemenin bunu gidermesine dair karar verin” dedi.
Bunun üzerine duruşmaya ara veren mahkeme heyeti ardından ara kararını açıkladı. Demirtaş’ın Ankara 22’nci Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan iddianamenin dosyaya alınması için ilgili mahkemeye yazı yazılmasına, Adalet Bakanlığı’na AİHM kararının Türkçe tercümesinin istenmesi için yazı yazılmasına, reddi hakim talebinin değerlendirilmesine karar verdi.
Duruşma 14 Nisan’a ertelendi.
MA – ANKARA
