HDP Milletvekili Bülbül, Diyarbakır ve çevre illerde yaşayan Domların, uğradıkları ayrımcılıklar nedeniyle yaşadıkları beslenme, eğitim, sağlık, barınma sorunlarını Meclis gündemine taşıdı.
HDP Antalya Milletvekili Kemal Bülbül, Diyarbakır ile çevre il ve ilçelerde yaşayan Domların maruz kaldıkları ayrımcılık nedeniyle yaşadıkları sorunlara ilişkin Çevre ve Şehircilik, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler, Milli Eğitim ve Sağlık bakanlıklarına soru önergesi verdi.
‘Domlar yaklaşık 50 yıl önce Diyarbakır’a geldi’
Bülbül, önergenin gerekçesinde, Diyarbakır’da ve çevre il ve ilçelerde “Mıtrıp”, “Kareçi” ya da “Cingan” olarak adlandırılan Türkiye’de sayıları tam olarak tespit edilemeyen Domlar’ın yaklaşık 50 yıl önce Diyarbakır’a gelerek hazine malı olan Bağlar İlçesi Yeniköy mahallesi civarına kendi imkânları ile yaptıkları evlerde oturduğunu belirtti.
‘Kurdukları dernekle sorunlarını duyurmaya çalışıyorlar’
Domlar’ın tam tarihi henüz bilinmemekle beraber Hindistan’dan diğer coğrafyalara yayıldıkları görüşünün yaygın olarak kabul edildiğini ifade eden Bülbül, Domların, daha fazla dağılmamak ve birliktelik oluşturmak için kurdukları Diyarbakır Dom Derneği ile sorun ve sıkıntılarını duyurmaya çalıştığına işaret etti.
‘Dom olduğumuz için devlet kurumlarından destek alamıyoruz’
Bülbül, önergede Diyarbakır Dom Derneği Başkanı Mehmet Demir’in Domların, yaşadıkları sorunlara ilişkin düşüncelerini aktardı. Demir’in şehirlerde barınacak yerleri olmadığı için şehre yakın yerlere çadırlar kurarak kışı çadırlarda geçirdiklerini anlattığının belirtildiği önergede, Demir’in şu ifadelerine yer verildi:
“En sonunda burada hazine arazisi üzerinde bir ev yapmak zorunda kaldık. Daha sonraları diğer Domlar da barınacakları gecekondular yaptılar. Diyarbakır şehir ve ilçelerine yerleştik. Geçimimizi düğünlerde davul zurna çalarak yapıyorduk. Şimdi sokağa çıkan çalgıcılardan dolayı bunu da yapamıyoruz. Gençlerin temel problemi işsizlik. Maddi olanaksızlıklar yüzünden çocuklarımız eğitim hizmetlerine erişememektedir. İş-Kur aracılığıyla bulduğumuz işler de kısa süreli oluyor. Bunun dışında Dom olmamız dolayısıyla devlet kurumlarından iş ve istihdam ile ilgili herhangi bir destek alamıyoruz.”
‘Çingene olarak adlandırılıp ayrımcılığa uğramaktayız’
Önergede, Diyarbakır ve ilçelerinde kendilerini Dom olarak görenlerin toplam nüfusunun 50 bin civarında olduğunu belirten Demir’in, şu ifadeleri yer aldı:
“Çevre il ve ilçelerinde yaşayanlarla bu sayı 100 bine ulaşmaktadır. ‘Çingene’ olarak adlandırılıp ayrımcılığa uğramaktayız. Kamunun sunduğu sosyal yardım ağı dışında yer almaktayız. Çapa zamanı, pamuk zamanı, fındık zamanı mevsimlik işçi olarak çalışıyorduk. Ama şimdi corona sürecinden sonra bu işleri de bulamıyoruz. Konut ve barınma sorunumuzun çözümü amacıyla toplu konut konusunda destek talebimize ilgili kurumlar verdikleri sözlere rağmen kayıtsız kalmaktadır.”
Bülbül’ün ise önergede bakanlıkların yanıtlamasını istediği sorular şöyle;
- Yerleşik hayata geçme konusunda sorunlar yaşayan ve uğradıkları ayrımcılıklar yüzünde dezavantajlı gruplardan biri olan Domların barınma sorunlarının çözümü ile ilgili olarak Bakanlığınız ne tür bir eylem planı öngörmektedir?
- Yerleşik hayata geçme konusunda sorunlar yaşayan ve uğradıkları ayrımcılık yüzünden dezavantajlı gruplardan biri olan ve bu yüzden de eğitimde fırsat eşitliğinden yararlanamayan Domların çocuk ve gençlerinin eğitim hizmetlerine erişimleri ile ilgili olarak Bakanlığınız ne tür bir eylem planı öngörmektedir?
- İktisadi yaşama aktif bireyler olarak katılmak isteyen Domların iş ve istihdam sorunlarının çözümüne yönelik Bakanlığınız herhangi bir faaliyette bulunmakta mıdır?
- Yerleşik hayata geçme konusunda sorunlar yaşayan ve uğradıkları ayrımcılıklar yüzünde dezavantajlı gruplardan biri olan Domların sosyal yardımlardan yararlanamadığına ilişkin tespitlerinden yola çıkılarak Bakanlığınız tarafından sorunun çözümüne dair ne tür bir eylem planı öngörülmektedir?
- Uğradıkları ayrımcılıklar yüzünden dezavantajlı gruplardan biri olan Domların sağlık hizmetlerine erişimi konusunda yaşadığı sorunların çözümü ile ilgili olarak Bakanlığınız ne tür bir eylem planı öngörmektedir?
