HDP Mersin Milletvekili Dr. Rıdvan Turan, Eti Bakır’ın sahibi Cengiz Holding’in Mazıdağı maden sahasına neden yatırım yaptığını burada uranyum zenginleştirilmesi yapılıp yapılmadığını gündeme getirdi.
Cansu Erginkoç
HDP Mersin Milletvekili Dr. Rıdvan Turan, konuyla ilgili Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın cevaplaması için soru önergesi verdi.
Eti Bakır’ın kamu eliyle kurulduğunu AKP iktidarının desteğiyle 2004’te özelleştirilerek Cengiz Holding’e geçtiğini belirten Turan, Mardin’deki Eti Bakır A. Ş.’nin Mazıdağı Fosfat Tesisleri’ni de 2011’de bünyesine aldığını kaydetti.
MTA raporu: Yüksek uranyum rezervi var
Turan, önergesinde Maden Tetkik Arama’nın (MTA) raporunda Mazıdağı’nda fosfat madenin ekonomik olmadığı belirtilerek şöyle dedi:
“Bunun yanında yine MTA raporlarında Mazıdağı maden sahasında tenörü (cevher içindeki metal içeriği) yüksek bir uranyum rezervi olduğu belirtilmektedir. ‘55 ppm tenörlü’ 4 bin 576 ton uranyum rezervi dikkat çekmektedir.”
ABD’li firmaların elinde bulunan, zengin uranyum yatakları olduğu bilinen Yozgat’ın merkez, Şefaatli ve Sorgun ilçelerinde 15 bin 708 hektar (157 km2) alanı kapsayan 8 stratejik uranyum maden sahasını kapsayan ruhsatların Enerji Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü (MİGEM) tarafından 2018’de iptal edildiğine dikkat çeken Turan, “Yaklaşık 10 yıldır ABD’li firmaların elinde bulunan ruhsatların kapsadığı sahaların ETİ Maden’e devredilip arama tarama ve çıkartma faaliyetlerinin yürütülmesi planlandığı açıklandı” dedi. Önergede şöyle denildi:
“1. Mazıdağı’nda yüksek tenörlü uranyum maden rezervinin olması nedeniyle tesiste uranyum zenginleştirilmesi mi yapılmaktadır? Uranyum zenginleştirmesi yapılıyorsa amaçlanan nedir?
“Rezerv miktarının 10 bin ton ve tenörünün % 0.05 U3-O8 üzerindeki değerlere sahip olan uranyum cevher yatakları için işletilebilir özellikte olduğu raporlarda yer alırken Mazıdağı’nda bu değerin % 63 U3-08 civarında yüksek olması Mazıdağı maden sahasına neden yatırım yapıldığı sorusunun gündeme getirmektedir.”
Önergede Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın yanıtlaması istemiyle şu sorular yöneltildi:
2. Mazıdağı’ndaki fosfat madeninin ekonomik olmadığı raporlarda belirtilmesine rağmen tesis hangi sebeplerle Cengiz Holding’e verilmiştir?
3. ABD’li firmaların elinde bulunan ruhsatların kapsadığı uranyum maden sahalarının Eti Maden’e geçirilmesiyle Türkiye bu alanda ne yapmayı ve hangi projeleri hayata geçirmeyi planlamaktadır?
4. Uranyum maden sahaları neden ABD’li firmaların elinden alınmıştır?
5. Yüksek değerlere sahip uranyum maden yataklarına hangi amaçla yatırım yapılmaktadır?”
Son iki yıldan bu yana sıkı korumada
Maden sahasında siyanürlü maden arama için havuz yapıldığı yönünde köylülerin bölgede bulunan köylülerin endişesi bulunuyor. Köy muhtarı ve köylüler köydeki bütün alanda maden araması yapıldığını, yaşam alanlarının daraldığını belirterek, “Kimseden bir bilgi alamıyoruz. Gittiğimizde jandarma karşımıza çıkıyor” diyor.
