İHD, 84. yıldönümünde Dersim katliamı ile yüzleşilmesi için Dersim adının iade edilmesi, Seyit Rıza ve arkadaşlarının mezar yerlerinin açıklanmasını, kaybedilen kız çocuklarının akıbetinin açıklanması gibi bir dizi talepleri sıraladı.
İnsan Hakları Derneği, Dersim Katliamı’nın 84. yıldönümü dolayısıyla yaptığı açıklamada 2884 sayılı ve 25.12.1935 tarihli Tunceli Kanunu çerçevesinde 4 Mayıs 1937 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile Dersim’e yönelik askeri operasyonlar başlatıldığı bildirildi. Bu operasyonlar sırasında on binlerce Kürt/Alevi’nin katledildiği, askeri operasyonların 1938 yılı boyunca devam etmiş ettiği; katliam ile birlikte zorunlu göç (sürgün) ile Dersim coğrafyası büyük oranda insansızlaştırıldığı kaydedildi.
Dersim’de 1937-38’de yapılan katliamları TCK 76. Maddesine göre “soykırım” olarak nitelendirdiklerine dikkat çeken İHD, dersim halkının ise yapılanları “tertele” olarak nitelendirdiği hatırlattı.
Yüzleşme için güçlü siyasi irade gerekli
İHD, açıklamasında şunları kaydetti: “İHD, Dersim’de 1937-1938’de yapılanları soykırım olarak nitelendirmekle birlikte bu tarihsel trajedinin insan hakları hukuku bakımından geçmişle yüzleşme konusu olduğunu ve ancak bu çerçevede ele alınabileceğini savunmaktadır. Geçmişle yüzleşmenin yaşanabilmesi ve tüm hakikatin ortaya çıkarılabilmesi için güçlü bir siyasi iradenin varlığı gerekmektedir.”
Erdoğan’ın özür dilemesi önemli bir başlangıç
“2011 yılında Başbakan Erdoğan’ın Ak Parti İl Başkanları toplantısında Dersim’de yaşananlar için katliam ifadesini kullanması ve devlet adına özür dilemiş olmasını önemli bir başlangıç olarak değerlendirdiğimizi 25 Kasım 2011 tarihli açıklamamızda ifade etmiştik.”
TBMM’de Hakikat Komisyonu kurulmalıdır
“Devletin Dersim’le yüzleşmesi için öncelikle TBMM bünyesinde ‘Dersim İçin Hakikat Komisyonu’ kurulmasını, komisyon çalışmaları tamamlandıktan sonra komisyonun önerileri doğrultusunda gerekli yasal düzenlemelerin yapılarak soykırımın tanınması, özür dilenmesi ve onarıcı adalet çözümleri üzerinde durulması gerekmektedir.” İHD talepleri şöyle sıraladı:
- Dersim adının iade edilmeli.
- Dersim katliamında idam edilen Seyit Rıza ve arkadaşlarının mezar yerlerinin açıklanmalı.
- Yapılan askeri operasyonlar sonucu katledilmeyip sağ olarak yakalanan kız çocuklarının akıbetinin açıklanarak aileleri ile buluşturulması sağlanmalı.
- Dersim’in insansızlaştırılma politikasından vazgeçilerek halen yapımı süren HES ve diğer barajların iptal edilerek doğal ve kültürel tahribata son verilmeli.
- Dersim’deki doğal ve kültürel inanç merkezlerinin muhafaza altına alınarak Dersim halkının yerel temsilcilerine (Dersim Belediyesi gibi) devri sağlanmalı.
Yeni1Mecra
