İşverenin ödemediği primler basın kartı önünde engel olamayacak

Danıştay, Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD) basın kartı için sigorta primlerinin ödenmesi koşuluna yaptığı itirazı haklı buldu.

Karara göre, işverenin ödemediği primler basın kartı önünde engel olamayacak.

ÇGD, kararla işverenin sigorta primlerini ödememesi nedeniyle basın emekçilerinin işçilik hakkından yoksun bırakılmasının son bulduğunu bildirdi.

Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD) Genel Yönetim Kurulu, 14 Aralık 2018 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan Basın Kartı Yönetmeliği’ne karşı Danıştay’da açıkları davaya ilişkin yazılı açıklama yaptı. Açıklamada, Danıştay’da açtıkları davada itiraz ettikleri hükümlerin, basın kartlarının verilmesi ve iptalinde siyasi kriterleri etkin kılacağı, hukuk ilkelerini yok sayacağı; böylelikle anayasal bir hak olan basın hürriyetinin ihlal edeceğine dikkat çektikleri hatırlatıldı.

‘İletişim Başkanlığının savunması iktidarın neyi amaçladığını ortaya koydu’

Dosyanın görüldüğü Danıştay 10. Daire’ye Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nın gönderdiği savunmanın iktidarın basın kartları aracılığıyla neyi amaçladığını tüm açıklığıyla ortaya koyduğunun belirtildiği açıklamada, şöyle denildi:

“Söz konusu savunmada, ‘…gazetecilik faaliyetinde bulunmak için basın kartı sahibi olma zorunluluğu bulunmamakta…’, ‘Kişiler basın kartı sahibi olmaksızın da gazetecilik yapabilir, fikirlerini ifade edebilir. Nitekim basın kartı sahibi olmayan pek çok basın mensubu bulunmaktadır’denilerek bir taşla iki kuş vurmanın hedeflendiği görülmüştü. Bir yandan basın kartı verilmesi ve iptalindeki keyfiyet ve kuralsızlıklar, diğer yandan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın tutuklu gazetecilere ilişkin ‘Yalnızca ikisinin basın kartı var’ açıklamalarına meşruluk kazandırılmak istenmekteydi.”

‘Sigorta yükümlülüğü gazeteciye değil işverene ait’

Basın Kartı Yönetmeliği’nin 6, 14, 15, 25, 29 ve 30’ucu maddeleri kapsamındaki çeşitli hükümlerin yürütmesinin durdurulması ve iptali istemli açtıkları davanın ilk aşamasının tamamlandığının belirtildiği açıklamada, şöyle denildi:

“Danıştay 10. Daire, ‘Basın kartı verilecek kişilerde aranan şartları’ düzenleyen 6’ncı maddedeki bir hükmün yürütmesini durdurdu. 6’ncı maddenin birinci fıkrasının (g) bendinde yer alan ‘5953 sayılı Kanun hükümlerine uygun sözleşme yapmış ve sigorta primlerinin çalışma mevzuatı esaslarına uygun olarak yatırılmış olması’ şartındaki, ‘sigorta primlerinin çalışma mevzuatı esaslarına uygun olarak yatırılmış olması’ yükümlülüğünün, gazeteciye değil işverene ait olduğuna dikkat çeken Danıştay 10. Daire, kişinin kendi sorumluluğunda olmayan bir durum nedeniyle cezalandırılamayacağı ilkesinden hareketle oy çokluğuyla yürütmenin durdurulmasını kararlaştırdı.”

‘Danıştay basın kartı gazetecilerin mesleklerini icra edebilmek için gerekli’

Danıştay’ın kararında basın kartının gazetecilerin mesleklerini icra edebilmek için gerekli toplantı, etkinlik, basın açıklaması gibi haber kaynaklarına ulaşmalarını sağlayan bir kart olduğunu kaydettiğinin aktarıldığı açıklamada, şöyle denildi:

 “10. Daire, ‘… bu nedenle, işçi pozisyonundaki gazetecilere kendi yükümlülükleri olmayan sigorta primlerinin ödenmemesi durumundan dolayı basın kartı verilmeyerek mesleklerini icra etmelerinin engelleneceği anlaşıldığından, gazetecilere basın kartı verilirken sigorta primlerinin ödenmiş olması şartının aranmasına ilişkin düzenlemede hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.’ tespitini yaptı.”

‘Basın emekçilerinin işçilik hakkından yoksun bırakılması bu kararla son bulmuştur’

Basın kartının, gazetecilerin haber üretim süreçlerinin yanı sıra özlük haklarına yönelik çeşitli imkânlar sağladığının hatırlatıldığı açıklamada, “Bunlardan biri de, mesleğin zorluğu gözetilerek yıpranma payı olarak sigortalılıklarına ek yılda 90 gün bilinen fiili hizmet süresi zammı hakkıdır. Bu haktan yararlanmanın tek şartı ise basın kartı sahibi olmaktır. İşverenin sigorta primlerini ödememesi nedeniyle basın emekçilerinin işçilik hakkından yoksun bırakılması, bu kararla son bulmuştur.” diye kaydedildi.

Dava kapsamında yürütmesini durdurulmasını istedikleri diğer kritik düzenlemelere ilişkin yürütmeyi durdurma yönünde olumlu bir karar verilmediğine vurgu yapılan açıklamada, “Bu maddelerin esastan görüşülme sırasında iptal edilmesini, hukuk devletine olan inancımız çerçevesinde beklemekteyiz.” denildi.

Açıklamanın devamında şu ifadeler yer aldı: “Gazeteciliği meslek olmaktan çıkarıp güç odaklarının halkı manipüle etme aracı, gazetecileri siyasi parti sözcüsü, tüm basın emekçilerini de köle düzenine iten her türlü uygulama, düzenleme ve karara karşı meşru haklarımızı sonuna kadar kullanacağımızı buradan bir kez daha ifade ediyoruz. Çünkü Çağdaş Gazeteciler Derneği, halkın doğruları öğrenme hakkı; eşitlik ve adalet yolunda mücadele eden gazetecilerin örgütüdür.”