Mardin’in Savur ilçesine bağlı bir köy Dereiçi, diğer adıyla Kıllıt. Başrollerinde Kadir İnanır ve Vahide Perçin’in rol aldığı ve Süryani bir ailenin dramının anlatıldığı Kapı filminin de geçtiği yer olan Kıllıt köyü…
Ardında bakmadan köklerini, akrabalarını, bin bir emekle ördükleri evlerini, yıllarca ekip biçtikleri tarlaları, bağ, bahçeleri, hayvanlarını geride bırakmak zorunda kalan Süryanilerin derin izleriyle dolu bu köy eski bir albüm gibi önünüzde açılıyor.
Süryanilerin bir zamanlar neşe içerisinde yaşadıkları bu köy, iç burkan bir yalnızlığın içerisinde, kırık dökük kapkara bir boşluğun içine bakan pencerelerinden sadece acı hatıraların baktığı bir yer. Öyle ki gruplar halinde süzülen kuşların kanat seslerini virane duvarlara çarpıyor, havaya akıp dağılıyor.
Köyün büyük bir kısmının Almanya’ya göç etmek zorunda kaldığı Dereiçi’nde biri var ki, geçmişi yad edercesine oturduğu plastik sandalyesinden, köydeki boşluğa bakıp, tebessüm ediyor. Herhangi bir canlının içerisinde yaşamaktan korkacağı viran olmuş bir evde barınan bu adam 79 yaşındaki Aziz Baysal.
“Siz,” diyoruz, “neden terk ettiniz topraklarınızı?” Yüzümüze dikkatle bakıyor. Sigarasını yakıyor. “Burada daha ne iş yapacaktık. Orada para vardı, burada gelir yoktu. Başka mânâ da vardı. Demek istemiyorum.”
“Siz,” diyoruz, “madem gittiniz, o halde neden döndünüz?” Anlamamış gibi bakıyor yüzümüze yine. Su bardağından bir yudum çay alıp gülümseyerek, “Tavuklarımı özledim de geldim, anladın mı?” diyor müstehzi bir gülümsemeyle.
Issız bir Süryani olan Aziz Baysal’ın hikâyesi videomuzda.
Video: Asya Gülbağ
Kamera: Şirvan Oktay Gürer
Kurgu: Aysu Demirel
