Suudi Arabistan’da yabancı işçiler için ‘kefillik’ yerine ‘sözleşmeli ilişki’ sistemi

Suudi Arabistan’da yabancı işçiler ile işveren arasındaki şartların iyileştirilmesi girişimi çerçevesinde, kefillik sisteminin yerine “sözleşmeli ilişki” sistemi hayata geçirildi.

Suudi Arabistan İnsan Kaynakları ve Sosyal Kalkınma Bakanlığının 4 Kasım 2020’de kefillik sisteminin kaldırılması ve yerine “sözleşmeli ilişki” sisteminin getirilmesi yönünde aldığı karar bugün yürürlüğe girdi.

Yeni sistem, yabancı çalışanların işverenin onayına ihtiyaç duymadan yurt dışına çıkıp dönmelerine, tamamen ülkeden ayrılmalarına ve iş değiştirmelerine izin veriyor.

İhbar süresine ve belirtilen kontrollere uyulması koşuluyla, sözleşmenin geçerliliği süresince iş değiştirme mekanizmalarının belirleneceği sistem, tarafların sözleşme ilişkisindeki haklarını dikkate alan denetimler çerçevesinde, özel sektör kuruluşlarındaki tüm yabancı işçileri kapsıyor.

Sistemden yararlanma koşulları

Bir işçinin bu sistemden yaralanabilmesi bazı koşullara bağlı. Çalışma sistemine tabi yurt dışı profesyonel istihdamı kapsamında bulunması ve işçinin ülkeye girişinden itibaren mevcut iş vereninin yanında 12 ay çalışmış olması bu şartların başında geliyor.

Koşullar arasında, işçinin 90 gün önce iş değiştirmek istediğine veya sözleşmesini sonlandırmak istediğine dair işverene elektronik bildirimde bulunması da yer alıyor.

Yeni sistemle ayrıca yabancı iş gücü piyasasını güçlendirmek ve ülkenin yabancılar nezdindeki çekim gücünü artırmak hedefleniyor. 

Bakanlık daha önce sözleşmelerde Suudi işçi ile yabancı işçiler arasındaki eşitsizliğin azaltılmasına katkıda bulunan girişimin, vatandaşların istihdam olanaklarının artmasına da yansıyacağını belirtmişti.

Kefil sistemi

Suudi Arabistan ve Körfez ülkelerinin çoğunda işverene “kefil” adı veriliyor. Kefillik sistemi, yabancı bir işçinin çalışabilmesi için belli bir ücret karşılığında kendisine kefalet verecek bir Suudi Arabistan vatandaşı bulması esasına dayanıyordu. Kefili olmayan kişi ülkede çalışma izni alamıyordu.

Suudi Arabistan Sigorta Genel Kurumunun verilerine göre, ülkede özel sektördeki işçi sayısı 2020 sonunda yaklaşık 8 milyona ulaştı. Bu toplam içinde Suudi Arabistan vatandaşı işçilerin sayısı 1,75 milyon (yüzde 21,8) iken, yabancı işçilerin sayısı 6,27 milyonu (yüzde 78,2) buluyor.

Türkiyeli işçiler

NTV MSNBC’nin haberine göre Suudi Arabistan’da 115 bin Türkiye vatandaşı yaşarken 110 bin’i işçi olarak çalışıyor.

KAYNAK: AA / RİYAD