TTB Merkez Konseyi Üyesi Günbeği, birinci basamak sağlık kuruluşlarında aile planlaması hizmetlerini veremez hale geldiklerine dikkat çekerek, “Sağlık Bakanlığı aile planlaması için kullandığımız hap, kondom, aylık-üç aylık iğneleri ivedilikle temin edip, tüm yurda dağıtmalıdır.” dedi.
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi ile TTB Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Kolu tarafından “Aile Planlaması Hizmetleri Acilen Karşılanmalıdır” konulu basın toplantısı düzenlendi. Toplantıya TTB Merkez Konseyi Başkanı Şebnem Korur Fincancı, TTB Merkez Konseyi Üyeleri Meltem Günbeği, Deniz Erdoğdu, Çiğdem Arslan katıldı.
Toplantıda açıklamayı okuyan TTB Merkez Konseyi Üyesi Meltem Günbeği, Türkiye’de karşılanamayan aile planlaması hizmetlerinin giderek arttığına dikkat çekti.
‘Her 3 kadından birinin aile planlaması ihtiyacı karşılanmamaktadır’
Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2018 sonuçlarına göre son 5 yılda aile planlamasında karşılanamayan gereksinimin 2 katına çıkarak yüzde 12’ye yükseldiğini belirterek Günbeği, “Diğer taraftan çocuk istemediği halde etkisiz yöntemle korunan kadınların oranı yüzde 20 olup, toplamda kadınların yüzde 32’sinin ‘karşılanmayan aile planlaması ihtiyacı’ mevcuttur. Yani her üç kadından birinin aile planlaması ihtiyacı karşılanmamaktadır.” dedi.
‘Elimizde hap, kondom, aylık iğne yok demekten utanç duyuyoruz’
Birinci basamak sağlık kuruluşları, sağlık merkezlerinin uygun donanıma sahip olmaması ve malzeme eksikliği nedeni ile aile planlaması hizmetlerini veremez hale geldiğine vurgu yapan Günbeği, şunları kaydetti:
“Uzun zamandır gerek aile sağlığı merkezlerimizde gerekse üreme sağlığı merkezlerimizde ne kondom ne de hormonal aile planlaması yöntemleri için malzeme bulunmamaktadır. RİA uygulamaları çok azalmış hatta birçok ASM’de bu hizmet verilemez hale gelmiştir. Bizler, aile planlaması gereksinimi için başvuranlara ‘elimizde hap yok, kondom yok, aylık- üç aylık iğne yok’ demekten hekim olarak utanç duyuyoruz.”
‘Gebeliği önleyici malzemeler SGK ödeme kapsamına alınmıyor’
Günbeği, aile planlaması hizmetlerinin sunumunu, koruyucu sağlık hizmetleri ilkelerine uygun olarak gerçekleştirmekle yükümlü olan Sağlık Bakanlığı’nın dağıtımını yapmadığı aile planlaması malzemelerini kadınların cepten karşılayarak edindiğine dikkat çekti.
Gebeliği önleyici malzemeler, Aile Sağlığı ve Üreme Sağlığı Merkezlerinde ücretsiz olarak sağlanması gerektiği için SGK’nın ödeme kapsamına alınmadığına işaret eden Günbeği, “Birinci basamak sağlık kuruluşlarının aile planlaması hizmetlerini veremez hale gelmesinin yanı sıra pandemi döneminde artan işsizlik ve yoksullaşma, giderek pahalılaşan gebelik önleyici malzemelerin temin edinilmesini de engellemektedir. Daha pek çok etken nedeniyle pandemi dönemi yaşanan sıkıntıları daha da arttırmış durumdadır.” diye konuştu.
‘Özellikle yoksul kadınlar istenmeyen gebeliklerle yüz yüze geliyor’
Özellikle yoksul kadınların ücretsiz aile planlaması ürünlerine ulaşamadıklarında istenmeyen gebeliklerle yüz yüze geldiğine vurgu yapan Günbeği, “Biliyoruz ki istenmeyen gebelikler anne ve çocuk sağlığı açısından birçok sağlık riski içermektedir. İstenmeyen gebelikleri önlemek; anne ölümlerini, sık gebelik ve doğuma bağlı hastalıkları, düşük doğum ağırlıklı bebekleri, bebek ve çocuk istismarı gibi birçok sağlık sorununu ortadan kaldırır.” dedi.
‘Hap, kondom, iğneler tüm yurda dağıtılmalıdır’
Hekimler olarak görevlerini yapmak istediklerini söyleyen Günbeği, “Sağlık Bakanlığı aile planlaması için kullandığımız hap, kondom, aylık-üç aylık iğneleri ivedilikle temin edip, tüm yurda dağıtmalıdır.” şeklinde konuştu.
‘Hizmet içi eğitimler yeniden başlamalı’
Günbeği, aile planlaması ile ilgili hizmet içi eğitimlerin yeniden başlamasını, aile sağlığı merkezlerinde RİA uygulamalarının desteklenmesini, Üreme Sağlığı Merkezlerindeki yetişmiş sağlık personelinin görev yerlerinin değiştirilmemesini, aile sağlığı merkezleri ile koordineli çalışmaların sağlanmasını istedi.
Sağlık Bakanlığının hap ve aylık- üç aylık iğneleri temin edip dağıtımını yapana kadar bu yöntemlerin reçete ile ücretsiz olarak ihtiyaç sahiplerine verilmesi için gerekli düzenlemelerin de yapılmasını isteyerek, isteğe bağlı düşüklerin önündeki engellerin kaldırılması gerektiğini ifade etti.
Günbeği, “Anne çocuk sağlığını bozan tüm etmenlerle mücadele etmenin hekimlik görevimiz olduğu bilinciyle acil sorunların takipçisi olacağımızı bir kez daha dile getiriyoruz.”
