Kürtçe “Bêrû” oyununun sahnelenmesinin yasaklanmasına tepki gösteren tiyatro örgütleri, yasaklamanın Kürtçe’nin kamusal görünürlüğüne vurulmuş bir darbe olduğunu belirterek, İstanbul Şehir Tiyatrosu’nun da attığı en güzel adımlardan birinin baltalanmak istendiğine vurgu yaptı.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) koronavirüs salgını nedeniyle kapanmakla yüz yüze kalan özel tiyatrolara destek amacıyla belediyeye bağlı Şehir Tiyatroları’nın sahnesini açtı. İBB Şehir Tiyatrolarının “Tiyatrolara Destek Projesi” kapsamında Gaziosmanpaşa sahnesinde Teatra Jîyana Nû, Nobel ödüllü yazar Dario Fo’nun “Klakson, Borazanlar ve Bırtlar” adlı oyunun Kürtçe uyarlaması olan ve daha önce de bir çok kez sahnelediği “Bêrû” (Yüzsüz) oyununun gösterimi için hazırlıklarını tamamladı.
Gösterime saatler kala yasaklama kararı geldi
Ancak gösterime saatler kala Gaziosmanpaşa Kaymakamlığı “kumu düzenini bozabileceği” gerekçesiyle oyunun sahnelenmesini yasakladı. Konuya ilişkin İzmir Bağımsız Tiyatrolar İnisiyatifi, Kadıköy Tiyatroları Platformu, Karadeniz Tiyatrolar Birliği Derneği, Oyuncular Sendikası, Tiyatro Üreticileri ve Yapımcıları Derneği, Tiyatromuz Yaşasın İnisiyatifi ortak yazılı açıklama yaptı.
‘Yasaklama kabul edilemez’
Daha önce sahnelenmiş ve beğeniyle alkışlanmış olan Bêrû’nun yasaklanmasının kabul edilemez olduğunun belirtildiği açıklamada, “Klakson, Borazanlar ve Bırtlar” oyununun, devletin kendi içindeki çelişkilerini irdelerken ekonomik gücün politik güçten daha etkin ve onun üstünde olduğunu vurgulayan mizahi bir oyun olduğu hatırlatıldı.
‘Şiddet umutsuzluktan ve çözümsüzlükten doğar’
Açıklamada, oyunu Türkçe’ye çeviren çevirmen ve tiyatrocu Füsun Demirel’in oyunun tanıtımı için söylediği, “Şiddet umutsuzluktan ve çözümsüzlükten doğar. Oysa insanlar şiddeti sevmiyorlar. Dans ederek iktidarı değiştirmek ne güzel olur. Zaten eğlenceden, aşktan neşeden hoşlanmamak budalalıktır’ demişti.” sözleri paylaşıldı.
‘Kürtçe’nin kamusal görünürlüğüne vurulmuş darbedir’
Yasak kararının bu yüzyılda sanatın ve tiyatronun işlevinin hala anlaşılmadığının ifadesi ve sanatın toplum üzerindeki uyarıcı gücünden korkulduğunun yansıması olduğuna vurgu yapılan açıklamada, “Oyun Şehir Tiyatroları’nın 106 yıllık tarihinde gösterime alınan ilk Kürtçe oyundu ve kültür insanları tarafından son derece demokratik bir adım olarak görülmüştü. Bu anti-demokratik tavır sanatçıların ifade özgürlüğüne ve kadim dillerden Kürtçe’nin kamusal görünürlüğüne vurulmuş bir darbedir.” denildi.
‘En güzel adımlardan biri baltalanmak istendi’
Bu yasaklamayla İstanbul Şehir Tiyatrosu’nun attığı en güzel adımlardan birinin baltalanmak istendiğine vurgu yapılan açıklamada, “Tiyatro örgütleri olarak bu haksız ve antidemokratik uygulamayı kınıyoruz. Tiatra Jiyana Nû yalnız değildir!” denildi.
