Buğday üreticisi ‘ithalat’, ‘TMO’, ‘tüccar’ arasında ezildi

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, hükümetin yerli çiftçiye müjde diye 1.650 TL buğday taban fiyatı belirlediğini ancak 2.450 TL’ye buğday ithal ettiğini söyledi.

Buğday üreticisinin ithalat, TMO ve tüccar arasında ezildiğini ifade eden Gürer, “2002’de bir ton buğday satan çiftçi 22 çeyrek altın alırken bugün sadece 2 çeyrek altın alabiliyor” dedi.

Karakılçık buğdayı. Fotoğraf: DepoPhotos

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, buğday hasadının tamamlandığı bir dönemde TMO’nun 500 bin ton buğday ve 60 bin ton arpa daha ithal edeceğini açıkladı.

Gürer, bu yıl için açıklanan hububat taban fiyatına göre TMO’nun ekmeklik buğdaya 1.650, makarnalık buğdaya 1.800 lira fiyat verildiğini anımsattı. Gürer, “Aynı TMO ithal makarnalık buğdaya 330 dolar verecek. Yani 2.450 TL. Yerli çiftçiye makarnalık buğday için 1.850 TL veren TMO ithal buğdaya 2.450 TL ödeyecek. Bu kabul edilebilir bir anlayış değildir” dedi.

Gürer, TMO’nun fiyat artışları ve stokçuluğu önleme gerekçesiyle açtığı buğday ithalatı ihalesine göre yurtdışından getirilecek buğday için ton başına 330 dolar ödeme yapacağını belirtti.

Tüccar üreticiden 1.500’e aldı, fiyat 1.800 TL oldu

Ömer Fethi Gürer buğday tarlasında.

TMO’nun tam hasat döneminde çiftçiden yeterince alım yapmadığını ve piyasayı tüccara bıraktığını belirten CHP’li Gürer, buğday üreticisinin tüccar ve ithalat arasında nasıl ezildiğini de şöyle anlattı:

“Tüccar borcu olan, kredi ödemesi gelen zor durumda çiftçiden peşin para ile tonu 1.500 TL’ye kadar buğdayı aldı. Çiftçi mecbur ürününü satmak zorunda kaldı. TMO çiftçiden tarlasında alım yapmadığı gibi ödeme ve uygulamaları ile çiftçiyi bezdirdiğini için tüccara ürünü verdi. Ürün tüccarda iken fiyat artışı da başladı ve buğday tonu 1800 TL’ye kadar çıktı.”

Hükümet 950 bin ton buğday ithal etti

“Cumhurbaşkanı Kararı ile ‘Türkiye’de hububat ithalatında uygulanan gümrük vergilerinin sıfırlanması’ sonrası bu yıl ithal buğday peyderpey ülkemize gelmeye başladı. Bakan her ne kadar herhangi bir stok sıkıntısı bulunmadığına dair açıklamalar yapsa da Ocak ayında 650 bin ton buğday, Şubat ayında 300 bin ton ithalat edildi.”

Buğday ekim alanı daraldı, verim düştü

CHP’li Gürer, son 20 yılda ekim alanlarının giderek daraldığını verimin de düştüğünü belirterek şöyle devam etti:

“2015 yılında 78.6 milyon dekarda buğday ekimi yapılırken bu alan 2019 yılında 68.5 milyon dekara geriledi. Buğday verimi 2015 yılında dekar başına 287 kg iken 2019 yılında dekar başına 278 kilograma geriledi. Bu yanlış tarım politikalarının somut yansımasıdır. Son yıllarda ortalama 20 milyon ton üretim, 10 milyon ton buğday ithalatı yapan ülke durumuna düşürüldük.”

Çiftçi 2002’den bu yana 20 çeyrek altın kaybetti

Ömer Fethi Gürer, çiftçinin alım gücünün düştüğünü de “2002 yılında bir ton buğday satan çiftçi 22 çeyrek altın alırken bugün bir ton buğday satan çiftçi 2 çeyrek altın alabiliyor” örneğini vererek anlattı.