Çatalhöyük Neolitik Kenti Kazı Başkanı Anadolu Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Ali Umut Türkcan, yeni kazdıkları alanda sokak olgusunun görüldüğünü ve ikinci bir mahalleyi ortaya çıkardıklarını söyledi.
Konya Büyükşehir Belediyesinin düzenlediği, “Konya Basın Gezisi” programı kapsamında, İstanbul’dan gazeteciler Çatalhöyük’ü gezdi.
UNESCO Dünya Miras Listesinde
Türkcan, Çumra ilçesinde bulunan, Anadolu’da ilk kentleşme modellerinden olan ve UNESCO Dünya Miras Listesinde yer alan Çatalhöyük’ü gazetecilere anlattı.
Yeni verilerle Çatalhöyük’te sokak olgusunu tartışmaya açacaklarını ifade eden Türkcan, bu kadar büyük bir yerleşmede sokaksız bir yaşam alanının bulunmasının zor olacağını aktardı.
Türkcan, bugüne kadar Çatalhöyük’ün sadece yüzde 6’sının kazıldığına işaret ederek, “Yeni kazdığımız alanda bir sokak olgusunu görüyoruz ve hatta ikinci bir mahalleyi ortaya çıkarıyoruz. Bize ne kadar imkan verilirse o kadarını çıkarabileceğiz.” dedi.
Kent kültürünün başlangıcı
Çatalhöyük’ün dünyanın göz bebeği olduğunu dile getiren Türkcan, şöyle konuştu:
“Çatalhöyük, Türkiye’nin de gösterdiği ilgiyle karşılığını verecek önemli bir yerleşme. 1960’lardan bu yana kentleşmenin tarihinde ilk kent olarak geçiyor. Son dönemlerde burayı sadece bir yerleşme gibi düşünmeye başlamıştık. Bunun yeniden vurgulanması lazım. Burası sadece büyüklüğüyle ve nüfusuyla değil özellikle varlıklarıyla ve kültürüyle bir kent kültürünü başlatan bir merkez olduğunu söylememiz mümkün. Bir kere daha kent kültürünün başlangıcı olarak değerlendirmemiz gerekiyor. Bunu sadece arkeologlarla değil bütün sosyal bilimcilerle yeniden tartışmamız gerekiyor ki zaten tartışılmaya başlandı.”
Scientific American dergisinde “Çatalhöyük”
Türkcan, Scientific American dergisinde Çatalhöyük ile ilgili makale yayımlandığını anımsatarak, “Yazar, Annalee Newitz, makalesinde Çatalhöyük’ü iki başlıkta sunmaya çalıştı. Bu başlıklardan birisi ‘hane halkının kökeni’ diğeri ise ‘öncü şehir’. Bunları yeniden tartışmamız gerektiğini vurguladı. Şimdi biz yeni kazılarla bunu bir daha kamuoyuna sunmaya çalışacağız, bunu için de gözlerimizi Çatalhöyük’e çevirmeliyiz.” diye konuştu.
Göbekli Tepe’yle Çatalhöyük arasında herhangi bir taşıyıcı olmamasına rağmen benzer izler gösterdiklerini belirten Türkcan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Taşıyıcı şey aralarındaki ilişki, bizim bunu tekrar düşünmemiz gerekiyor. Göbekli Tepe’yle Çatalhöyük arasında duvar resimlerindeki benzer sahneler, ‘acaba nasıl bir bağları vardı’ sorusunu gündeme getiriyor. Bunu resim sanatı üzerinden yeniden tartışmamız lazım. Bir yerde Çatalhöyük Konya’daki gastronomi zirvesinin başlangıcı ve aslında ikisinin de birbiriyle çakışmasının tesadüf olmayacağını söylememiz gerekiyor.”
Konya Büyükşehir Belediye Başkanı Uğur İbrahim Altay ise Çatalhöyük’ün 2012 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi’ne dahil edildiğini anımsatarak, buranın Türkiye’nin en önemli kültür varlıklarından biri olduğunu vurguladı.
10 bin yıllık genetik miras
İnsanların burada birlikte yaşamayı, üretmeyi, savunmayı öğrendiklerine değinen Altay, şöyle devam etti:
“İlk ateşin kullanıldığı, ilk yemeğin pişirildiği yer Çatalhöyük, bu manada bizim için çok önemli kültür mirası. Büyükşehir Belediyesi olarak Çatalhöyük’ü tanıtmak adına biz de önemli yatırımlar yapıyoruz. Yakın zamanda geldiğinizde karşılama merkezimiz sizlere hizmet etmiş olacak. Çatalhöyük’ü önemsememizin bir nedeni de Konya, 10 bin yıldır şehri korumayı başarmış, bunu genetik olarak nesilden nesile aktarmış bir şehir. Konya’nın yemeklerinin ne kadar güzel olduğunu Çatalhöyük’ten itibaren birbirimize genetik olarak aktardığımızın bir tescilidir.”
AA / KONYA
