DİSK-AR: Covid-19, 11 milyona yakın yeni iş kaybı ve işsiz yarattı

DİSK-AR’ın hazırladığı “İşsizlik ve İstihdamın Görünümü” raporuna göre; Covid-19 etkisiyle geniş tanımlı işsizlik ve iş kaybı 17,7 milyonu aştı.

Covid-19, 11 milyona yakın yeni iş kaybı ve işsiz yarattı.

Kadın istihdamı azaldı, işsizliği arttı.

İşbaşında olanların sayısı 7,1 milyon düştü.

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) “İşsizlik ve İstihdamın Görünümü Raporunu” yayımlandı. Rapor, TÜİK’in Nisan 2020 Hanehalkı İşgücü Araştırması (HİA) verileri değerlendirilerek hazırlandı. DİSK-AR’ın “Türkiye tarihinin en büyük işsizliği” olarak tanımladığı verilere ilişkin hazırladığı raporda, “TÜİK’in Nisan 2020 HİA sonuçları Covid-19 dönemini (Mart-Nisan-Mayıs) kapsaması açısından önemli. Bu veriler salgının en yoğun geçtiği döneme ait” denildi.

‘TÜİK’in Covid-19’un yarattığı depremi yansıtmadı’

TÜİK’e göre dar tanımlı (resmi) işsizlik oranının 0,2 puanlık azalış ile yüzde 12,8 seviyesinde gerçekleştiğini tespit ettiğinin hatırlatıldığı raporda, “Türkiye genelinde işsiz sayısı 2020 Nisan döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 427 bin kişi azalarak 3 milyon 775 bin kişi oldu. TÜİK’in dar tanımlı işsizlik oranı ve sayısı Covid-19’un yarattığı depremi yansıtmayacak kadar düşük açıklandı. TÜİK’in dar tanımlı işsizlik verileri gerçeği yansıtmıyor” denildi.

‘İşsizliğin düştüğü açıklaması inandırıcı değil’

Covid-19 salgınının büyük bir istihdam depremine yol açtığına dikkat çekilen raporda, “Yüz binlerce işyeri kapanmış, devasa bir iş ve istihdam kaybı yaşanmışken TÜİK’in işsizliğin düştüğünü açıklaması inandırıcı değildir” diye kaydedildi.

‘Milyonlarca işçi çalışmadığı halde istihdamda gözüküyor’

TÜİK’in yöntemiyle istihdam ve iş kaybının gerçek boyutlarını anlamanın mümkün olmadığına vurgu yapılan raporda, Türkiye tarihinin en büyük işsizliği” diye tanımlananşöyle denildi:

“TÜİK’in işsizlik hesaplama tekniği Covid-19 gibi bir salgın döneminin etkilerini yansıtmaktan uzaktır. DİSK-AR, ILO’nun kullandığı tam zamanlı eşdeğer iş kaybı yönteminden de yararlanarak Covid-19’un yarattığı gerçek iş ve istihdam kaybını hesapladı. Covid-19 döneminde yaygın olarak işten çıkarma yerine kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin ödeneği kullanılması nedeniyle milyonlarca işçi çalışmadığı halde istihdamda gözüküyor. TÜİK’in yöntemine göre, kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin ödeneği alan işçiler iş aramadıkları için işsiz sayılmıyor.”

Covid-19’un yarattığı iş ve istihdam kaybını hesaplamak için alternatif hesaplama yöntemlerine başvuran DİSK-AR’ın Covid-19 etkilerini yansıtan raporunun özet bulguları şöyle:

‘İşsiz sayısı toplam 17 milyon 722 bin’

• Covid-19 etkisiyle revize geniş tanımlı işsizlik ve iş kaybı oranı yüzde 52,2. İş Kaybı ve işsiz sayısı toplamı 17 milyon 722 bin.  Geniş tanımlı işsiz sayısı Nisan’da 2 milyon 793 bin kişi artarak 9 milyon 756 bine yükseldi. Geniş tanımlı işsizlik oranı ise Nisan 2020’de yüzde 28,7 olarak hesaplandı. Covid-19 nedeniyle meydana gelen eşdeğer iş kaybı ve işsiz sayısı artışı 10,7 milyon olarak gerçekleşti.

• Nisan 2019’a göre revize edilmiş geniş tanımlı işsiz sayısı ve tam zamanlı istihdam kaybı 10 milyon 759 artarak 17 milyon 722 bine yükseldi. 33 milyon 971 bin olarak dikkate aldığımız geniş işgücüne göre revize edilmiş geniş tanımlı işsizlik (istihdam kaybı dahil) oranı ise yüzde 52,2 olarak hesaplandı.

‘İşbaşında olanların sayısı 7 milyon 109 bin azaldı’

• TÜİK verilerine göre işgücü son bir yılda 3 milyon 13 bin azalarak 32 milyon 401 binden 29 milyon 388 bine geriledi. İstihdam Nisan 2019-Nisan 2020 arasında 2 milyon 585 bin azalarak 28 milyon 199 binden 25 milyon 614 bine düştü. Nisan 2019’da 27 milyon olan istihdam içinde olup işbaşında olanların sayısı 7 milyon 109 bin kişi azalarak 20 milyon 456 bin oldu. İşbaşında olmayanların sayısı ise son bir yılda 4 milyon 524 bin kişi arttı.

• Nisan 2019’da toplam işgücüne katılma oranı yüzde 52,9 iken Nisan 2020’de bu oran yüzde 47,2’ye düştü. Nisan 2019’da toplam işgücüne katılma oranı yüzde 52,9 iken Nisan 2020’de bu oran yüzde 47,2’ye düştü.

• Nisan 2019’da 27 milyon 565 bin kişi işbaşında iken, Nisan 2020’de bu sayı 7 milyon 109 bin azalarak 20 milyon 456 bine geriledi.

• Nisan 2019 ve Nisan 2020 arasındaki son bir yıllık dönemde toplam işgücü yüzde 9,3 azalmışken erkek işgücü yüzde 7 ve kadın işgücü yüzde 13,9 oranında azaldı.

• Toplam istihdam son bir yılda yüzde 9,2, erkeklerde yüzde 7,9 ve kadınlarda yüzde 11,9 oranında düştü.

‘Kadın istihdamı düşerken kadın işsizliği arttı’

• Kadın istihdamı düşerken kadın işsizliği arttı. Covid-19 etkisiyle revize geniş tanımlı işsizlik oranı toplamda yüzde 52,2 olarak hesaplanmışken erkeklerde yüzde 50,1 ve kadınlarda yüzde 56,4 olarak hesaplandı.

• İşbaşında olanların toplam sayısında son bir yıllık dönemde yüzde 25,8’lik bir azalma yaşanmışken erkeklerde yüzde 23,5 ve kadınlarda ise yüzde 30,8’lik bir düşüş söz konusudur. Dolayısıyla kadınların Covid-19’dan daha erkeklerden daha fazla etkilendiği görülmektedir.