Arap Alevilerin hasat ve bereket bayramı olan Evvel Temmuz Bayramı, bu yıl 12-14 Temmuz tarihleri arasında, “Emek, ekoloji, kadın ve barış” şiarıyla festival havasında kutlanacak.
Arap Alevilerin hasat ve bereket bayramı olan, tarihi 4 bin yıl öncesine dayanan Evvel Temmuz Bayramı, “Emek, ekoloji, kadın ve barış” şiarıyla festival havasında kutlanacak. Son 22 yıldır Hatay’ın Samandağ ilçesinde geleneksel olarak festival havasında kutlanan Evvel Temmuz Bayramı, Samandağ Kalkındırma Derneği tarafından 12-14 Temmuz tarihleri arasında çeşitli panel ve konserlerle kutlanacak.
Evvel Temmuz bayramı
Evvel Temmuz Bayramı, Miladi Takvim’e göre Temmuz ayının 14’ü, Rumi Takvim’e göre 1 Temmuz olarak belirtiliyor. Arapça’daki “Evvel” Türkçe’de “bir” anlamına geliyor. Bu nedenle 14 Temmuz, Türkiye’de yaşayan Arap Alevilerin inanışlarına göre, “Evvel Temmuz” olarak kabul ediliyor. Arap Alevileri için kutsal olan bu günün tarihi 4 bin yıl öncesine kadar uzandığı ifade edilirken, Evvel Temmuz, çok tanrılı dinler döneminde hasadın yapıldığı ve bir sonraki hasat döneminin bereketli geçmesi için bereket tanrısına o gün kurbanların adandığı gün olarak biliniyor. Bu inanç ve gelenek tek tanrılı dinlere geçiş sonrasında da Arap Alevi toplumunda devam ederek bugüne kadar ulaştı. 14 Temmuz’da ise “Hayır yemeği” olarak yapılan ve et ile buğdayın birlikte dövülerek pişirilmesiyle, “Hrisi” yemeği ikram ediliyor. Evvel Temmuz Bayramı, 12 Eylül askeri darbesinde yasaklanırken, 90’lı yıllarda yasağa rağmen Samandağ’da yeniden kutlanmaya başlandı. Evvel Temmuz Bayramı, 2000’li yıllardan beri Samandağ’da festival adı altında kutlanıyor. Samandağ dışında Arap Alevilerin yaşadığı Adana ve Mersin’de de 2010’dan sonra kutlanmaya başlandı.
Yıllarca yasaklandı
Samandağ Kalkındırma Derneği Başkanı Yılmaz Sürmeli, festivale dair çalışmaları tamamladıklarını belirterek, “Bu yıl pandemi koşullarını göz önünde bulundurarak festival yapacağız. Dini ritüellerden çok bereketin, bolluğun ve yaz hasadının kutlandığı bir bayramdır. 1980 askeri darbesiyle beraber Arap Alevi halkını asimile etme politikaları çerçevesinde bu bayram yıllarca yasaklandı. Aynı baskı 90’larda da devam etti. Derneğimizin kurulduğu 2001 yılında itibaren bu bayramı biz festival adı altında devam ettiriyoruz. Çünkü bu gelenek yasaklardan kaynaklı unutulmaya yüz tutuyor. Arap Alevileri tarih boyunca ötekileştirilmiş, kıyım ve zulümlere uğramış fakat her şeye rağmen dini inançlarını, öğretilerini ve kültürlerini nesiller boyunca aktarabilmiş bir halktır. Evvel Temmuz Bayramı da bizim açımızdan kültürel, tarihsel açıdan özel bir değerdir” diyerek, tüm kesimleri festivale davet etti.
Evvel Temmuz Bayramı kapsamında yapılacak festivalin programı şöyle:
12 Temmuz Pazartesi
* Saat 17.30’da Samandağ Belediye Meclis Salonu’nda Halkların Demokratik Partisi (HDP) Kadın Sözcüsü Ayşe Acar Başaran, Mor Dayanışma’dan Cemile Baklacı ve Kadın Emeği Kolektifi’nden Özge Göncü’nün katılımıyla “İstanbul Sözleşmesi ve Kadın Mücadelesi” konulu panel düzenlenecek.
* Deniz Sitesi Kumsal Alanı’nda saat 20.00 ila 00.00 arasında Kadir Çat, Yaşar Nalbant ve Cevdet Bağca konseri gerçekleştirilecek.
13 Temmuz Salı
* Saat 17.30’da Samandağ Belediye Meclis Salonu’nda HDP Adana Milletvekili Tülay Hatimoğulları Oruç, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Mersin Milletvekili Ali Mahir Başarır ve TİP Hatay Milletvekili Barış Atay’ın katılımıyla “Türkiye’de Siyasal Süreç ve Demokrasi” konulu panel düzenlenecek.
* Deniz Sitesi Kumsal Alanı’nda saat 20.00 ila 00.00 arasında Menekşe-Kardelen Özçelik ve Nihat Mugil konseri gerçekleştirilecek.
14 Temmuz Çarşamba
* Saat 17.30’da Samandağ Belediye Meclis Salonu’nda KESK Eş Genel Başkanı Şükran Kablan Yeşil, TTB 2. Başkanı Ali İhsan Ökten ve EMEP Genel Başkanı Ercüment Akdeniz’in katılımıyla “Siyasi İktidarın sağlık, eğitim politikaları ve yoksullaşma” konulu panel düzenlenecek.
* Deniz Sitesi Kumsal Alanı’nda saat 21.00’da İlkay Akkaya konseri gerçekleştirilecek.
MA / HATAY
