HDP’nin anadil hakkının tüm dillere uygulanması için gerekli tedbirlerin alınması ve çok dilliliğin desteklenmesi amacıyla verdiği önerge AKP-MHP oylarıyla reddedildi.
Halkların Demokratik Partisi (HDP), anadil hakkının Türkiye’de konuşulan tüm diller için uygulanması için gerekli tedbirlerin alınması ve çok dilliliğin desteklenmesi amacıyla Meclis araştırması istedi. Önerge üzerine HDP Batman Milletvekili Mehmet Rüştü Tiryaki Meclis Genel Kurulu’nda konuştu.
Tiryaki, tüm anadiller üzerindeki baskıların kaldırılması gerektiğini vurgulayarak, “1999 yılında Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü UNESCO tarafından 21 Şubat günü Dünya Anadil Günü olarak kabul edildi. Bugünün kabul edilmesinin birkaç nedeni vardı; çok dilliği ve kültürel çeşitliliği desteklemek, anadilin kullanımı ve geliştirilmesinin önündeki yasal engelleri kaldırmak ve ana dili öğrenim hakkına dikkat çekmek amaçları taşıyordu. Aradan geçen yirmi iki yılda Türkiye’de konuşulan ve yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan veya kırılgan kategorisinde yer alan 18 dilin korunması ve yok olmalarının önüne geçilmesi için hâlâ gerekli anayasal düzenlemeler yapılmadı, ana dil hakkının önündeki engeller kaldırılmadı” şeklinde konuştu.
‘Dil kırımı yaşanıyor’
Tiryaki, devamında şunları söyledi: “Dünya Anadil Günü’nde Türkiye’de büyük bir insan hakkı olan anadilinde eğitim hakkı kısıtlanmıştır, bu politika sonucunda âdeta bir dil kırımı yaşanmaktadır. Ana dilinin kullanılmasının engellenmesi kuşkusuz toplumun değişik kesimleri açısından büyük sorunlara yol açıyor ama bundan en çok etkilenen çocuklar oluyor. Anadilde eğitim hakkı desteklenmediği için Türkiye’de milyonlarca çocuk anne ve babalarının dillerini öğrenemiyor, bu dil yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.”
Chp’li Bingöl: Kürtler rüyalarını Kürtçe görmeye devam edecek
HDP’nin önergesi üzerine konuşan CHP Ankara Milletvekili Tekin Bingöl, “İnsanlar iki ortamda kesinlikle anadillerini kullanmak isterler; biri, hâkim önünde; diğeri, hekim önünde. Niçin? Çünkü orası onlar için hayati önem taşır. Onun için kendilerini, çok iyi bildikleri ana dilleriyle ifade etmek isterler. Dolayısıyla, anadilini kullandırtmadığınız zaman o insanların hayatıyla oynamış olursunuz. Bir başka şey daha var, bazen Parlamentoda da ‘bilinmeyen bir dil’ diye anlamsız bir cümle sarf ediliyor. Parlamento dâhil bazı diller için ‘bilinmeyen bir dil’ dense dahi Kürtler rüyalarını Kürtçe görmeye devam edecekler. ‘Bilinmeyen bir dil’ dense dahi bu topraklarda yaşayan bütün yurttaşlar kendi ana dilleriyle düşünmeye devam edecekler, ne kadar engellenirse engellensin” diye konuştu.
Genel Kurul’da oylamaya sunulan HDP’nin önergesi AKP-MHP oylarıyla reddedildi.
MA
