Cumhurbaşkanı ve İçişleri Bakanlığı’nın yetkilerini genişleten ve dernekler, vakıflar, STK’lara kayyım atamasının önünü açan teklif Meclis’e getirildi.
Meclis’e 43 maddelik “Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Önlenmesi Hakkında Kanun Teklifi” sunuldu. Teklif, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararlarında yer alan kişi ve kuruluşların faaliyetlerinin nasıl engelleneceği, malvarlıklarının nasıl dondurulacağı konusunda düzenlemeyi öngörüyor.
Kayyım yetkisi
Ancak teklifin içinden İçişleri Bakanı’na, sivil toplum kuruluşlarının (STK) yönetimine kayyım atama yetkisi veren düzenleme çıktı. Teklif yasalaşırsa, İçişleri Bakanı ve valilikler, STK’lerin yönetiminde bulunup hakkında terör soruşturması açılan isimleri görevden alabilecek, derneğin faaliyetini geçici olarak durdurabilecek ve gerekli görürse yönetimlerine kayyım atayabilecek.
Derneklere kayyım
Teklife göre, çeşitli alanlarda faaliyet yürüten derneklerin, “geçici süreyle de olsa” faaliyetleri durdurulabilecek. Dernek faaliyetleri kapsamında hakkında terör soruşturması açılanlar, İçişleri Bakanı tarafından geçici bir tedbir olarak görevden uzaklaştırılabilecek. Tedbirin yeterli olmaması veya gecikmesinde sakınca bulunulan hallerde İçişleri Bakanı, derneği faaliyetinden geçici olarak alıkoyabilecek. Mahkeme, bu kararı 48 saat içinde denetleyecek. Bakanlık, görevden uzaklaştırdığı kişilerin yerine Dernekler Kanunu hükümlerine göre kayyım da atayabilecek.
Yardıma da engel
İnternet yoluyla yapılan yardım toplama faaliyetlerinde yasaya aykırılık bulunması halinde, bu içerikler engellenecek. İçerik engellemeyen yer sağlayıcıya yaptırım uygulanacak. Bakanlık ve valilikler bu konuda sulh ceza hakimliğinden karar almak zorunda olacak. İnternet ortamında izinsiz yardım toplayanlara 200 bin liraya kadar para cezası verilebilecek. Denetmenler, yardım toplama faaliyetleri ile ilgili olarak, bankalardan her türlü bilgiyi alabilecek.
Merkezi yurtdışında bulunan, Türkiye’de şube açan vakıf ve dernekler de denetim kapsamı içinde olacak.
Kitle imha silahlarının yayılmasına ilişkin hükümler
“Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Önlenmesi Hakkında Kanun Teklifi”ne göre, BMGK kararlarında yer alan kişi veya kuruluşlar için ya da bunların yararına fon toplanması veya sağlanması, Türkiye’de iş ortaklığına veya başkaca iş ilişkilerine girmeleri, bu kararlarda yasaklanan nükleer, balistik füze programları veya diğer faaliyetlerle ilgili olarak fon toplanması veya sağlanması engellenecek. Bu kişi ve kurumların Türkiye’de temsilcilik açması, her türlü faaliyette bulunması yasaklanacak, mevcut olanlar sonlandırılacak.
Kanun teklifinin genel gerekçesinde G-7 ülkeleri tarafından kurulan Mali Eylem Görev Gücü (FATF) çalışmaları ve BM Güvenlik Konseyi kararları kapsamında “Suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerinin aklanması ve terörizmin finansmanına karşı uluslararası düzeyde mücadele standartlarının tespit edilerek idari ve adli araçların etkin şekilde devreye konması” ifadeleri yer alıyor.
Cumhurbaşkanı malvarlığını donduracak
Kişi ve kuruluşların Türkiye’deki malvarlıklarının dondurulması veya bu kararların kaldırılması kararları Cumhurbaşkanı’nın, Resmi Gazete’de yayımlanan kararıyla gecikmeksizin uygulanacak. Bu kapsamda Denetim ve İşbirliği Komisyonu kurulacak. Komisyon, BMGK kararlarının uygulanmasını denetleyecek. Gerekirse, yasak işlem ve faaliyetlerin gerçekleştirildiği konusunda kişi ve kuruluşlar hakkında BMGK listelerine eklenmeleri ya da listelerden çıkartılmaları için Cumhurbaşkanı’na öneride bulunabilecek.
Teklifte, “malvarlığı dondurulmasına karar verilen kişi, kuruluş veya organizasyonların yararına bilerek ya da isteyerek fon sağlayanların” cezalandırılması için yeni suç ihdas ediliyor.
MA
