Osman Kavala hakkında yargı reformu söylentilerinin ardından ilk girişim HSK’den geldi. HSK Kavala’nın bazı dosyalarını talep etti.
Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) Genel Sekreterliği, İstanbul Adalet Komisyonu’na yazdığı “acele” kodlu yazıyla, iş insanı Osman Kavala’nın tutuklanması ve tahliye edilmemesi kararlarının gönderilmesini istedi.
Gerekçe olarak, hakimlerin “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesine yapılan incelemelerde ihlal kararına sebebiyet verip vermedikleri” gösterildi.
11 Kasım 2020 tarihli, İstanbul Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi Adalet Komisyonu Başkanlığı’na iletilen yazı şöyle:
“Hakim ve Savcıların Derece Yükselmesi Esaslarına ilişkin 05/04/2017 tarihli 675/1 sayılı Hakimler ve Savcılar Kurulu İlke Kararı ve Birinci Sınıfa Ayrılan ve Birinci Sınıf Olan Hâkim ve Savcıların Çalışmalarının Değerlendirilmesi Esaslarına ilişkin 675/2 sayılı İlke Kararında yapılan 15/012020 tarih ve 31009 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ek düzenlemede ‘Yargı bağımsızlığı ve Hâkimlik teminatı ilkeleri temelinde; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesine yapılan incelemelerde ihlal kararına sebebiyet verip vermedikleri, neden oldukları ihlalin niteliği ve ağırlığı ile ilgililerin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Anayasa ile teminat altına alman hakların korunması konusundaki gayretleri, göz önünde bulundurularak yükselmeye layık olup olmadıklarına karar verilir’ hükmü yer almaktadır.
Yukarıda anılan ilke karan uyarınca İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi’nin 2019/74 Esas sayılı dosyasında taraf olan Mehmet Osman KAVALA’nın tutuklanmasına yönelik, İstanbul 1. Sulh Ceza Hâkimliği’nin 01/11/2017 tarihli tutuklama kararı, bu tutuklama kararına karşı yapılan itirazı değerlendiren İstanbul 2. Sulh Ceza Hâkimliği’nin 13/112017 tarihli karar, soruşturma ve kovuşturma aşamasındaki başvurusunun tutukluluk halinin devamına ilişkin tüm kararlar (re’sen ya da talep üzerine değerlendirilen) ve bu kararlara karşı yapılan itirazların değerlendirilmesine ilişkin kararlar, iddianame, duruşma zabıtlarının hazırlanarak UYAP üzerinden Genel Sekreterliğimize gönderilmesi hususunda, gereğini rica ederim.”
“Osman Kavala neden hala tutuklu?”
Yazıyı, ilk olarak avukat Aslı Kazan Twitter hesabından şu yorumla paylaştı:
“HSK’nın isim listesini istemesinin gerekçesi, 15/01/2020 tarih ve 31009 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan hâkim ve savcıların meslekte yükselmelerinde AYM ve AHİM’in ihlal kararına sebebiyet verip vermediklerinin göz önüne alınacağına ilişkin düzenleme. Osman Kavala haksız tutuklandı. HSK, tutuklayan hâkimlerin yükselmesinde bu haksız tutukluluğu göz önüne alınacak. Peki, Osman Kavala neden hala tutuklu?”
Adalet Bakanı Abdülhamit Gül de dünkü konuşmasında, AYM kararlarına uyulmasını gerektiğini ifade etmişti.
Ne olmuştu?
Gaziantep’ten uçakla dönmekte olan iş insanı ve hak savunucusu Osman Kavala 18 Ekim 2017’de Atatürk Havalimanı’nda gözaltına alındı.
1 Kasım 2017’de de “Anayasal düzeni değiştirmeye teşebbüs, hükümeti ortadan kaldırma” iddiasıyla tutuklandı.
İddianamesi tutukluluğunun 16. ayında 19 Şubat 2019’da hazırlandı. 4 Mart’ta da mahkemece kabul edildi.
Osman Kavala’ya birlikte 15 Gezi Direnişi’nden yargılandı. Savcının hakkında müebbet hapis istediği Kavala Silivri Cezaevi’ndeki 840. gününüde beraat etti.
İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi 18 Şubat 2020’deki son duruşmada Kavala’nın tahliyesine hükmetti. Fakat kararın ardından Kavala hakkında 15 Temmuz darbe girişimi soruşturması gerekçe gösterilerek yeni bir gözaltı kararı çıkartıldı.
24 saatlik gözaltı süresi dolan Kavala savcılık ifadesinin ardından çıkarıldığı Nöbetçi 8. Sulh Ceza Hakimliği’nce TCK 309 ‘Anayasayı ihlal’den yeniden tutuklandı.
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan, mahkemenin verdiği beraat kararına istinaden, “Gezi’yi karıştıran malum kişi içerideydi, bir manevrayla beraat ettirmeye çalıştılar” dedi.
Karar öncesinde Kavala’nın İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca aynı dosyadan 11 Ekim 2019’da “Tutuklama tedbiri ölçülü değil” denilerek resen tahliye edildiği ortaya çıktı.
Kavala 9 Mart 2020’de bu sefer TCK’nin 328. maddesinden ‘Siyasal veya askerî casusluk’tan tutuklandı.
20 Mart 2020’de ise 18 Şubat’ta cezaevinden çıkamamasına neden olan ‘Anayasayı ihlal’den tahliye edildi. Ancak “casusluk” suçlamasıyla da tutuklu olduğu için cezaevinden çıkamadı.
Osman Kavala’nın tutukluluğunu 10 Aralık 2019’da görüşen AİHM, Kavala’nın makul şüphe olmadan siyasi sebeplerle tutuklanması ve Anayasa Mahkemesi’nin başvuruyu makul bir sürede incelememesi nedeniyle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin ihlal edildiğine karar vermişti.
Fakat aradan geçen sürede Osman Kavala cezaevinden hiç çıkamadı. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi de Kavala’yla ilgili kesinleşen AİHM kararıyla ilgili Türkiye’ye çağrıda bulundu ve kararın uygulanarak Kavala’nın serbest bırakılmasını istedi.
Osman Kavala’nın tutukluluğunun hukuki olmadığına ilişkin yaptığı bireysel başvuruyu 29 Eylül’de karara bağlaması beklenen Anayasa Mahkemesi ise başvurunun görüşmesini erteledi.
Kavala hakkında aynı gün hazırlanan iddianame mahkemeye sunuldu ve Anayasa Mahkemesi iddianamenin daha sonra rapora ekleneceğini duyurdu.
8 Ekim’de detayları öğrenilen iddianameye göre Kavala; Anayasayı ihlal ve siyasal veya askerî casuslukla suçlandı.
