HDP’li Kerestecioğlu, Adalet Bakanı Gül’e bakanlığın, “GREVIO’nun 2018 yılında yayımladığı Türkiye Raporunda belirtilen tavsiyeleri yerine getirmek için neler yapmıştır?” diye sordu.
HDP Ankara Milletvekili Filiz Kerestecioğlu, kadına yönelik şiddetin önlenmesinde Adalet Bakanlığı’nın yetki ve sorumluluğundaki konulara ilişkin TBMM’ye soru önergesi verdi. Kerestecioğlu, Adalet Bakanı Abdülhamit Gül’ün yanıtlaması istemiyle verdiği önergenin gerekçesinde, şu hatırlatmak yapıldı:
“TBMM’de çalışmalarını sürdüren Kadına Yönelik Şiddetin Sebeplerinin Tüm Yönleriyle Araştırılarak Alınması Gereken Tedbirlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonunun 08.06.2021 tarihli toplantısında Adalet Bakanlığının kadına yönelik şiddetle mücadeledeki sorumlulukları ve çalışmalarına değinilmiştir.”
Kerestecioğlu, her ne kadar toplantıda bazı soruları ve görüşleri dile getirme fırsatları bulunsa da yapılan sunuma istinaden soramadıkları çok sayıda soru bulunduğunu belirtti. Önergede, şu soruların yanıtlanması istendi:
1. Adalet Bakanlığı İstanbul Sözleşmesinin resmi denetim organı olan, Kadınlara Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddete Karşı Eylem Uzman Grubu’nun (GREVIO) 2018 yılında yayımladığı Türkiye Raporunda belirtilen tavsiyeleri yerine getirmek için neler yapmıştır?
2. Adli görüşme odaları cinsel şiddete maruz kalmış kadınlara nitelikli adli, tıbbi, sosyal ve psikolojik destek sağlayacak donanım, yaygınlık ve yetkinlikte birimler midir? AGO’larda hangi uzmanlık alanlarından toplamda kaç personel istihdam edilmektedir?
3. GREVIO’nun önerisi çerçevesinde her 200 bin mukim için hem kırsal hem kentsel bölgelerde erişilebilirliği sağlayacak yaygınlıkta cinsel kriz/başvuru merkezleri açılması planlanmakta mıdır?
4. 2014 aile içi şiddet araştırması eşlerinden veya partnerlerinden fiziksel ve/veya cinsel şiddet gören kadınların yüzde 89’unun şiddeti bildirmediğini göstermektedir. Kadınların neden hukuka ve yargı mekanizmalarına başvurmaktan çekindiklerine dair Bakanlığınızca yapılmış bir araştırma bulunmakta mıdır? Kadınların adalete erişimlerini kolaylaştıracak, hukuk ve yargı mekanizmalarından eşitçe faydalanmalarını teşvik edip sağlayacak çalışmalarınız nelerdir?
5. Son bir yılda hakkında uzaklaştırma tedbiri verilmiş kaç kişi aynı zamanda kadına yönelik şiddet fiilleri nedeniyle cezai kovuşturma geçirmiştir? Kaçı mahkumiyet almıştır? Hangi fiiller için TCK’nın hangi maddeleri uygulanmıştır?
‘Kaç kadın yaşamını yitirdi?’
6. Hayatları risk altında iken korunmasına yönelik tedbirler uygun, hızlı ve etkin bir şekilde uygulanmadığı için bakanlığınız süresince kaç kadın yaşamını kaybetti?
7. Bakanlığınız süresince erkek şiddeti nedeniyle yaşamını kaybeden kadınların kaçı daha önce 6284 tedbirlerinden faydalanmak için başvuruda bulunmuştur? Başvurulardan kaçı kabul edilmiş, hangi koruyucu ve önleyici tedbirlere hükmedilmiştir? Bu olaylarda cinayet faillerinin kaçı hakkında daha önce cezai kovuşturma yapılmıştır, kaçı için mahkumiyet kararı verilmiştir, mahkumiyet kararları nasıl infaz edilmiştir?
8. Son 5 yılda evlilik içi tecavüz suçu ile ilgili şikayet sayısı kaçtır? Kaç başvuru sonrası soruşturma ve kovuşturma başlamış, kaç dosyada mahkumiyet kararı verilmiştir?
9. Kadına yönelik şiddeti önleme yükümlülüğünü yerine getirmekte ihmali olan yargı personelleri hakkında kadınların şikayetçi olmasını teşvik etmek adına ne yapılmaktadır?
10. Son 5 yılda kadına yönelik şiddet ve kadın cinayeti olaylarında görevi ihmal veya suiistimalden kaç hakim ve savcı hakkında soruşturma başlatılmıştır? Kaçında kusur bulunmuş ve ne yaptırım uygulanmıştır?
11. Kadına ya da çocuğa yönelik suç şüphelisi, sanığı ya da faili olan yargı personelinin soruşturulması ve kovuşturulmasında nasıl bir usul izleniyor?
‘Psikolojik şiddet TCK’nın hangi maddeleri çerçevesinde ele alınıyor?’
12. Psikolojik şiddet adli uygulamada, genellikle tehdit (Madde 106), şantaj (Madde 107), baskı (Madde 108), iftira (Madde 125) ve kötü muamele (Madde 232) suçları altında ele alınıyor. Ancak GREVIO raporuna da yansıdığı gibi “bu suç tanımları tekil eylemleri cezalandırmak için tasarlanmakta ve kendi başına, suç sayılma eşiğine ulaşmayan eylemler yoluyla ortaya çıkan, tekrarlanan ve uzun süreli istismar örüntüsünü kapsayamamaktadır.”
Böylesi sistematik acı çekmeye sebebiyet veren bir şiddet türünün TCK’daki karşılığı belki 96. maddede tanımlanan eziyet suçu olabilir. Psikolojik şiddet TCK’nın hangi maddeleri çerçevesinde ele alınmaktadır? Psikolojik şiddet, kovuşturulduğu dava dosyaları ışığında orantılı bir şekilde cezalandırılmakta mıdır?
13. Tazminat talep edebilme hakları konusunda kadınların bilgilendirilmesi ve yönlendirilmesi kapsamındaki çalışmalarınız nelerdir? Kadına yönelik şiddete maruz kalan kadınların tazminat hakkından faydalanması için yargı mensuplarının doğru bilgilendirme ve yönlendirme yapabilmeleri için kapasitelerini artıracak çalışmalarınız bulunmakta mıdır? Yargı personeline yönelik eğitimlerde bu konu yer bulmakta mıdır?
14. İstanbul Sözleşmesinin yürürlüğe girdiği tarihten bugüne şiddet mağdurlarının yaptığı tazminat başvuru sayısı kaçtır? Bunlardan kaçında tazminat tahsili yapıldı ve kimden yapıldı? Başvuruların kaçı sonuçsuz kaldı?
15. Tazminatın tahsil edilemediği durumda devletin ödeme yaptığı örnek bulunmakta mıdır?
16. 2014’ten bugüne devletin koruma sorumluluğunu yerine getiremediğinin tespit edildiği ve mağdur veya mağdurun yakınlarına tazminat ödediği kaç dosya bulunmaktadır?
Yeni1Mecra
