HABER MERKEZİ – HDP Siirt Milletvekili Meral Danış Beştaş, Meclis’e verdiği önergede valiliklerin yurttaşların toplanma haklarını keyfi biçimde yasakladığına dikkat çekerek, son üç yıl içerisinde toplam kaç il ve ilçede kaç gün yasaklama kararı verildiğini sordu.
HDP Siirt Milletvekili Meral Danış Beştaş, valiliklerin eylem ve etkinlik yasaklarına ilişkin Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın yazılı olarak yanıtlaması talebiyle soru önergesi verdi. Danış Beştaş, barışçıl toplanma ve gösteri hakkının, kamuya açık alanlar da dahil olmak üzere tek başına veya başkalarıyla birlikte barışçıl toplanma, protesto, grev, oturma eylemi, gösterilerin düzenleme ve bunlara katılma hakkını içerdiğini ifade etti. Bu hakkın anayasal güvence altında olduğunu hatırlatan Danış Beştaş, “Ayrıca bunun yanı sıra yasal zeminde nispeten düzenlenen bu hakkın uygulamada tamamen yok sayıldığına ve bilhassa OHAL dönemi sonrasında yasaklamaların giderek artışına şahit olmaktayız” dedi.
‘Uygulama keyfiyete dönüştü’
OHAL dönemi sonrasında il valiliklerinin herhangi bir toplumsal gündemi gerekçe yaparak 30 günlük eylem etkinlik yasağı getirdiğine işaret eden Danış Beştaş, valiliklerin dayanak olarak aldığı 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Yasası’na bakıldığında uygulamanın keyfiyete dönüştüğünün açık olduğunu belirtti.
Yasada valilerin yetkisinin belirli bir toplantı ile sınırlandırılmış olduğu halde valilerin tüm toplantıları yasaklama kararları verdiklerinin gözlemlendiğine dikkat çeken Danış Beştaş, “Yani uygulamada esasen demokratik kriterlere örtüşmeyen yasa metni dahi geniş yorumlanarak keyfi bir biçimde yurttaşların toplanma hakları yasaklanmaktadır. Bu uygulama Diyarbakır-Mardin-Van illerinde belediye başkanlarının görevden alınarak yerlerine kayyım atanması ile çeşitli illerde uygulanmaya başlanmıştır.” diye kaydetti. Danış Beştaş, Suriye’nin kuzeyine yönelik operasyon yahut başka her hangi bir toplumsal gelişmenin valiliklerce bu yönlü kararlar alınmasına gerekçe gösterildiğini belirtti.
Önergede yanıtlanması istenen sorular şöyle;
1) Vilayetlerde toplantı ve yürüyüşleri belli bir süre ile yasaklanması yönünde bir genelge yayınlamış mıdır? Şayet böyle bir genelge mevcut ise kapsamı nedir?
2) Alınan kararların bazı dönemlerde şehre dışarıdan girişleri de kapsamasının izahı nedir? Ülkede ilan edilmemiş bir olağanüstü hal mi vardır?
3) Valiliklerce alınan toplantı ve gösterilerin yasaklanmasına dair kararlar Anayasa ve uluslararası sözleşmelere aykırı değil mi?
4) Anayasaya aykırı yasaklama kararları alan valiler için adli ve idari işlem yapılacak mıdır?
5) Bu uygulamalar olağanüstü hal uygulaması olduğuna göre, olağanüstü hal kararı alınmış vilayet var mıdır? Şayet OHAL kararına konu bir vilayet yok ise bu uygulamanın dayanağı nedir? Dayanağı olmayan bu idari işlemlerin sorumlusu kimdir? Bu talimatlar Cumhurbaşkanlığı tarafından mı verilmektedir?
6) Son üç yıl içerisinde toplam kaç il ve ilçede kaç gün yasaklama kararı verilmiştir?
7) Yasaklama kararı verilen il ve ilçeler hangileridir? Yasaklama kararı gerekçeleri ve konuları nelerdir?
8) Yasaklama kararı verilmeyen gün sayısı nedir?
9) Mardin, Diyarbakır ve Van’da son üç yılda yasak olmayan gün sayısı nedir?
10) Hak ve özgürlükler somut ve yakın bir tehlike olmadığı müddetçe kısıtlanamaz iken valilikler neden olasılıkları gerekçe göstererek keyfi bir biçimde kişi hak ve özgürlüklerini kısıtlamaktadırlar? Buyetkiyi nereden almaktadırlar?
11) Valiliklerce alınan yasaklama kararları ile toplumun iktidarın uygulamalarına yönelik eleştirileri mi bastırılmak istenmektedir?
12) İktidarın toplumdan bir endişesi mi vardır? Toplumun endişelenmesine yol açacak toplumsal gelişmeler bilinmesine rağmen neden bunda ısrar edilmekte ve hukuk ilkelerinden taviz verilmektedir?
13) Hukuk devleti ilkelerinin gereğinin yapılması ve Anayasal güvence altında olan hakların temini için bir çalışma yürütecek misiniz?
