8 Mart Dünya Kadınlar Günü nedeniyle Türkiye’de ve Dünya’da yüz binlerce kadın hakları ve talepleri için alanlardaydı.
Kadınlar, erkek şiddetine karşı, adalet ve eşitlik için “Her gün mücadeleye devam” mesajını verdi.
Türkiye’de hemen hemen bütün kentlerde kadınlar, 1 Mart itibariyle bir haftaya yayılan panel, belgesel ve film gösterimi, söyleşi, şölen, miting, yürüyüş, açıklama, basın toplantısı, futbol ve tenis turnuvası gibi çeşitli etkinlik ve eylemlerle 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nü karşıladı. Eylem ve etkinliklerin son günü 8 Mart’ta ise kitlesel katılımlarla miting, şölen ve yürüyüşlerde on binlerce kadın bir araya geldi.
Bir hafta süren eylem ve etkinliklerde kadınlar, cinsiyetçiliğe, ırkçılığa, militarizme, savaşa, sömürüye, erkek egemenliğine, homofobiye, erkek şiddetine tacize, tecavüze hep birlikte “Hayır” dedi. İşsizlik, yoksulluk, açlık, savaş ve göçün kadınlar üzerindeki etkisine vurgu yapılan eylem ve etkinliklerde, kadınların yaşamlarına, emeğine, bedenine, kimliğine sahip çıkmak için alanlarda olduğuna dikkat çekildi.
İstanbul Sözleşmesi’nin uygulanması, tecavüz kriz merkezlerinin açılması, kadın cinayetlerinde ‘iyi hal’ indirimlerinin sona erdirilmesi, tutuklanan kadın siyasetçilerin serbest bırakılması, KHK ile işten atılan kamu emekçisi kadınların işlerine geri alınması, kadın cinayetlerinin engellenmesi, nafaka hakkına dokunulmaması, çocuk istismarının önlenmesi ve faillerinin yargılanması öne çıkan taleplerdendi.
Tüm dünyada kadınları hedef alan devlet politikalarına karşı dünyanın dört bir yanında büyüyerek gelen feminist mücadele ile kadınların kazanacağı vurgusunun öne çıktığı eylem ve etkinliklerde, kadınlar “Bugün ve her gün mücadele etmeye devam edeceğiz” mesajı verdi.
Bölge illerindeki etkinliklerde de ayrıca öne çıkan mesajlardan biri de eşbaşkanlık sistemi ve kayyım politikalarıydı. HDP’li kadın siyasetçilerin ve belediye eşbaşkanlarının görevden alınması, tutuklanmasına dikkat çekilen eylem ve etkinliklerde, eşbaşkanlık sistemine sahip çıkılması ve kadın siyasetçilerle dayanışma çağrısı vurgulandı.
Çevre sorunlarına da dikkat çeken kadınlar, Kanal İstanbul Projesi’ne ve 12 bin yıllık tarihi antik kent olan Hasankeyf’in sular altında kalmaya başlamasına işaret ederek, “Yaşam alanlarımızdan elinizi çekin” dedi.
Talep ve mesajlar Kürtçe, Türkçe ve Arapça dillerinde
Kadınlar, taleplerini ve mesajlarını açıklamaların yanı sıra Kürtçe, Türkçe ve Arapça dillerindeki pankart, dövizler ve sloganlarla dile getirdi. Pankart ve dövizlerde yer alan talep ve mesajların bazıları şöyle:
“Patriyarkanın belasıyız feminist isyandayız”, “Beden bedendir fizik kuantumdur”, “Tanrım eril kullarını sen affetsen ben affetmem”, “Trans cinayetleri politiktir”, “Tabuları yıkarım bulaşıklara karışmam”, “Dünyayı istiyoruz kırıntıları değil”, “Geceleri de sokakları da meydanları terk etmiyoruz”, “Erkek adalet değil gerçek adalet”, “Biz durursak dünya durur”, “Aile değil kadınız”, “Jin Jiyan Azadi”, “Asla yalnız yürümeyeceksin”, “Nafaka hakkıma dokunma”, “Bize acil eşitlik lazım”, “Cinsel, sınıfsal, ulusal sömürüye son”, “Eşbaşkanlık mor çizgimizdir”.
Eylem ve etkinliklerde atılan bazı sloganlar ise şöyle: “Jin, jiyan, azadî”, “Bijî berxwedana jinan”, “Tecavüz kültürüne hayır”, “Kadınlar birlikte güçlü”, “Bize acil eşitlik lazım”, “Çocuklar kreşe kadınlar işe”, “Bijî yekîtîya jinan”, “Yaşasın 8 Mart”, “Kadınlar sokakta”, “Kadın yaşam özgürlük”.
Katledilen kadınların aileleri de alanlarda
Erkekler tarafından katledilen kadınlar da unutulmadı. Erkekler tarafından katledilen Emine Bulut, Ceren Damar, Ceren Özdemir, Şule Çet’in de aralarında bulunduğu kadınlar anıldı. Katledilen kadınların yakınları da alanlardaydı. 6284 ve İstanbul Sözleşmesi’nin her bir maddesinin uygulanarak kadın cinayetlerinin önlenebileceğine dikkat çeken aileler, aydınlatılmayan kadın cinayetlerine dikkat çekti.
Gülistan Doku nerede?
Dersim’de 5 Ocak’tan itibaren kayıp olan Munzur Üniversitesi Tunceli Meslek Yüksekokulu Çocuk Gelişimi Bölümü 2. sınıf öğrencisi Gülistan Doku’nun da akibeti soruldu. Hemen hemen bütün eylem ve etkinliklerde “Gülistan Doku nerede?” diye soruldu. Öte yandan bakıcı olarak çalıştığı AKP Milletvekili Şirin Ünal’ın evinde ölü bulunan Nadira Kadirova’nın ölüm olayının “İntihar” denilerek dosyasının kapatılması da hatırlatılan olaylardandı.
Cezaevlerindeki kadınlar ile mülteci kadınlar da unutulmadı
Cezaevlerindeki kadınlara yönelik kötü muamele de dile getirilen sorunlardan biriydi. Özellikle cezaevlerindeki çıplak arama uygulamalarına işaret edilen eylem ve etkinliklerde, bu tür uygulamalara son verilmesi istendi. Yine tüm dünyanın gözleri önünde Avrupa’ya gitme umuduyla sınırlarda zor koşullarda bekleyen mülteci kadınlar da unutulmadı. Türkiye’deki mültecilerin yarısından çoğunun kadın olduğuna dikkat çekilen etkinliklerde, mülteci kadınlara yönelik sömürü ve şiddete değinilerek, dayanışma çağrıları yapıldı.
İstanbul, Ankara ve Mersin’de feminist gece yürüyüşü
İstanbul’da 2003 yılından itibaren her yıl İstiklal Caddesi’nde düzenlenen 8 Mart Feminist Gece Yürüyüşü, bu yıl da yasağa rağmen yapıldı. İstanbul Valiliği tarafından getirilen yasak kararı nedeniyle, akşam saatlerinde Taksim Meydanı ve İstiklal Caddesi’nde çıkan bütün yollar bariyerlerle kapatıldı. Ancak tüm engellemelere rağmen İHD İstanbul Şubesi önünde bir araya gelen kadınlar, sloganlar eşliğinde İstiklal Caddesi’ne doğru yürüyüşe geçti.
Sıraselviler’de engellenen kadınlar, uzun süren bekleyiş ardından polis bariyerlerini zorlayarak İstiklal Caddesi’ne geçmek istedi. Polis biber gazı ile müdahalede bulundu. 23 kadının gözaltına alındığı öğrenildi.
Ankara’da ve Mersin’de de binlerce kadın feminist gece yürüşünde bir araya geldi. Kürtçe, Türkçe ve Arapça dillerinde yapılan ortak açıklamalarda, “Biz özgürlüklerimizi gasp edilirken direnmekten ve barıştan ısrar etmekten vazgeçmeyen kadınlarız” denildi.
Kadınlar futbol turnuvasında buluştu
İstanbul’da Kadıköy Belediyesi kadın personelinden oluşan Cadıköy Futbol Takımı ile Anadolu Adliyesi’nde çalışanların oluşturduğu Anadolu Kadın Gücü, Marmara Üniversitesi İşletme Fakültesi, Koçfinansman ve Galatasaraya Lisesi kadın futbol takımları, 8 Mart nedeniyle düzenlenen futbol turnuvasında karşılaştı. Turnuva bitiminde bütün takımların kadın oyuncuları birbirlerini tebrik ederek birlikte dans edip, halay çekti.
Bir çok ilde kitlesel miting ve yürüyüşler düzenlendi
Batman, Diyarbakır, Ankara, Adana, Şırnak-Silopi düzenlenen mitinglerde binlerce kadın bir araya geldi. İstanbul Kadıköy’de kitlesel şölen düzenlendi. Antalya, Aydın, Dersim, İzmir’de de kitlesel yürüyüşler düzenlendi. Antalya’daki yürüyüşte lösemiye karşı verdiği mücadelede iyileşme sürecine giren 4,5 yaşındaki Öykü Arin Yazıcı ile annesi Eylem Şen de yer aldı.
Mülteci kadınlar 8 Mart’ı sınırda karşıladı
Avrupa’ya gitmek için Edirne Pazarkule Sınır Kapısında bekleyen mülteci kadınlar, 8 Mart’ı tampon bölgede “kapıları açın” eylemi ile karşıladı. Yunanistan’ın kapıları açacağı umuduyla Pazarkule Sınır Kapısı yakınında toplanan mülteciler, Türkçe, İngilizce, Arapça, Yunanca dövizlerle tampon bölgeye yürüdü. Kadınlar, İngilizce “Kapıları açın”, “Avrupa lütfen kapıları aç” sloganlarını attı. Kadınlar eylemlerinin ardından çadır alanına döndü
Dünya’da da 8 Mart’ta kadınlar alandaydı
Dünya’da da yüz binlerce kadın talepleri ve hakları için alanlardaydı. Bazı ülkelerdeki 8 Mart etkinlikleri şöyle;
Sudan’ın başkenti Hartum’da Ulusal Müze önünde bazı STK’ler tarafından düzenlenen programda, film ve belgesel gösterimleri, müzik dinletisi, resim sergisi ve maraton gibi çeşitli etkinlikler düzenlendi. Bir tarafta kutlamalar yapılırken Adalet Bakanlığı önünde de bazı STK’lerce Sudan’da kadına yönelik ihlaller protesto edildi, hükümetten kadın haklarının korunması için komisyon kurulması istendi.
Sudan’da kadın örgütleri, 11 Nisan 2019’da 30 yıllık Ömer el-Beşir iktidarının devrilmesine yol açan kitlesel protestolar ve sonrasındaki geçiş sürecinde üstlendikleri rollerle dikkatleri üzerlerine çekti.
İspanya’da yüzbini aşkın kişi ‘gerçek eşitlik’ için yürüdü
İspanya’da en büyük gösteri başkent Madrid ve Barselona kentlerinde düzenlendi. Madrid’de kent merkezinde toplanan kadınlar, “Haklarla, bariyersiz, sınırsız feministler” pankartı arkasında yürüdü. Sol koalisyon hükümetinden dışişleri, ekonomi ve içişleri bakanlarının da aralarında bulunduğu 8 bakan gösteriye katıldı. Madrid Özerk Hükümeti tarafından yapılan açıklamada, gösteriye katılanların sayısının 120 bin olduğu bildirildi.
Belçika’da kitlesel yürüyüş
Belçika’nın başkenti Brüksel’de yürüyüş düzenlendi. Brüksel Merkez Tren İstasyonu önünde sağanağa rağmen toplanan binlerce kadın, Kraliyet Sarayı önündeki meydana yürüdü. Yürüyüşte kadın-erkek eşitliğine ve kadına karşı şiddetle mücadeleye yönelik taleplerin yer aldığı pankartlar taşındı. Göstericiler, yürüyüş esnasında “Dünyadaki kadınlarla birlik olalım” ve “Hepimiz biriz” şeklinde sloganlar attı.
Irak’ta Tahrir Meydanı’nda toplandı
Irak’ta başkent Bağdat’taki hükümet karşıtı gösterilerin merkezi Tahrir Meydanı’na toplanan çok sayıda kadın, gösteri düzenledi. Göstericiler, kadınların toplumda ve devlet kademelerinde daha aktif şekilde yer alması, kadına yönelik şiddetin durmasını ve kadın haklarının savunulmasını talep etti. Koronavirüs salgını nedeniyle gösteriye katılan kadınlar maske taktı.
Kaynak: MA-AA
