AYM, Cumhurbaşkanı’na verilen “kamulaştırma” yetkisini Anayasa uygun buldu. Karara, karşı oy kullanan 5 üye ise “mülkiyet hakkına müdahale” dedi.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Grup Başkanvekilleri Engin Altay, Özgür Özel, Engin Özkoç ve 137 milletvekili, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne uyum için yapılan 700 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelerle ilgili Anayasa Mahkeme’sine (AYM) başvuruda bulunmuştu.
Söz konusu KHK itirazında Kamulaştırma Kanunu’nun 3’üncü maddesine birinci fıkrasına eklenen “…ve Cumhurbaşkanlığı kararanameleriyle..” ile ikinci fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulu…” ifadesi yerine “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmesine yönelik başvuruda AYM, Anayasa’ya uygun kararı verdi.
CHP: Mülkiyet hakkına sınırlama
CHP itirazını Anayasa’nın 91’inci maddesine dayandırarak KHK’lerin olağanüstü hal ve sıkıyönetim dışında temel haklar, kişi hakları ve ödevleri ile siyasi hakların KHK ile düzenlenemeyeceğini savundu.
CHP, KHK marifetiyle Kamulaştırma Kanunu’nunda, Cumhurbaşkanı’na yetki verilmesinin mülkiyet hakkına sınırlama getirdiğini ve yasalara aykırı olduğunu öne sürerek iptalini istedi.
AYM yaptığı incelemede, “Anyasa’da KHK çıkarılabilmesi için acil, ivedi ve zorunlu bir durumun olması gerektiğine dair herhangi bir düzenleme yer almamadığı”nı belirterek, Anayasa’ya uygun buldu.
AYM, 700 Sayılı KHK’nin Anayasaya aykırı olmadığına oy birliği ile karar verirken, Kamulaştırma Kanu’nunda yapılan değişikliğin Anayasa’ya konu bakımından yetki yönünden aykırı olmadığına oy çokluğuyla karar verdi. AYM içerik itibariyle de aynı kararı verdi.
5 Üye karşı oy kullandı
Başkanvekili Hasan Tahsin Gökcan ve üyeler Engin Yıldırım, Celal Mümtaz Akıncı, M. Emin Kuz ile Yusuf Şevki Hakyemez, Kamulaştırma Kanunu’na ilişkin iptal isteminde karşı oy kullandı. Üyeler Cumhurbaşkanı’na kamulaştırma yetkisinin verilmesinin mülkiyet hakkının ihlali anlamına geleceğini savundu.
Mülkiyet hakkı kapsamında
Başkanvekili Hakyemez, karşı oy gerekçesinde, “Anayasanın mülga 91 maddesinde temel haklar kişi hak ve ödevleri ile siyasi hak ve ödevler yönünden KHK’lar için yasak alan öngörülmüştür. Belirtilen konularda düzenleme yapılması için kanunla yetki verilemeyeceği gibi her nasılsa verirse dahi böyle bir düzenleme konu bakımından Anayasaya aykırı olacaktır. Kamulaştırmanın konusunun özel mülkiyete ait bir taşınmazın kamu yararı gerekçesiyle kişinin iradesi dışında elinden alınmasını gerektirmesi karşısında mülkiyet hakkından bağımsız düşünülemeyeceği açıktır. Başka deyişle anayasal denetimde kamulaştırma ile ilgili düzenlemenin mülkiyet hakkından ayrı değerlendirmesi düşünülemez” dedi.
AYM üyeleri Engin Yıldırım ve Celal Mümtaz Akıncı’da, kamulaştırmanın konusunu oluşturan taşınmazların mülkiyet hakkı kapsamında olduğuna dikkat çekerek, kamulaştırmanın mülkiyet hakkına sınırlama ve müdahale olduğunu kaydetti.
Üyeler, dava konusu kuralın Anayasa 46’ncı maddesiyle ilgili olsa dahi Anayasa 35’inci maddedeki mülkiyet hakkından bağımsız olmadığı vurgulanarak, “Anayasa’nın 91’inci maddesi gereğince yasak alan içinde kalmaktadır” denildi.
MA
