HDP Muş Milletvekili Koçyiğit, cezaevlerinde dışarıdan gönderilen yayınların yasaklanmasına ilişkin verdiği önergede Bakan Gül’e, “Cezaevlerindeki bu yasakçı uygulamayla ilgili Bakanlığınızın bir talimatı var mıdır? diye sordu.
HDP Muş Milletvekili Gülistan Kılıç Koçyiğit, cezaevi yönetimlerinin dışarıdan gönderilen yayınların cezaevine alınmamasına yönelik kararına ilişkin Meclis’e soru önergesi verdi. Koçyiğit, önergeyi Adalet Bakanı Abdülhamit Gül’ün yazılı olarak yanıtlamasını istedi.
‘Dışarıdan kitap gönderisi yasaklandı’
Koçyiğit, önergenin gerekçesinde, daha önce koğuşlarda 5’ten fazla kitap bulundurma yasağının bulunduğu, kitap ve dergilere kota getirildiğini, Yeni Yaşam, Evrensel, Birgün gibi günlük gazetelerin verilmediğini hatırlattı. Şimdi de birçok cezaevinde dışarıdan kitap, dergi gönderisinin yasaklandığına dikkat çeken Koçyiğit, “Mahpusların ancak parasını ödeyerek kitap alabileceği belirtilmiştir.” dedi.
Koçyiğit, cezaevlerine keyfi bir şekilde getirilen kitap yasağının son adresinin Kocaeli 1 Nolu F Tipi Kapalı Cezaevi olduğuna işaret etti. Koçyiğit, şunları kaydetti:
“Bir önceki dönem Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi tutuklu eski Eşbaşkanı Gültan Kışanak, Yeni Yaşam Gazetesine gönderdiği bir mektupla cezaevindeki kitap yasağı ile ilgili; ‘Cezaevi idaresi, geçen Eylül ayında, dışarıdan getirilen/gönderilen kitapları yasaklayan bir karar aldı. Kararda, mahpusların cezaevi kütüphanesindeki kitaplardan yararlanabileceği veya parasını ödeyerek kitap alabileceğini, dışarıdan kitap kabul edilmeyeceğini belirtiyordu. Üç-dört aydan beri, bu manasız yasağı kaldırmak için verdiğimiz hukuki mücadele sürecinde, aslında ‘yukarıdan’ bir müdahale olduğu, yasal mevzuatın sağından solundan dolanarak, kitap okumayı engellemek isteyen bir zihniyetle karşı karşıya olduğumuz anlaşıldı.’ diyerek yargıya siyasi bir müdahale yapıldığını vurgulamıştır.”
‘Benzer uygulama Osmaniye Cezaevi’nde de yaşandı’
Koçyiğit, benzer bir uygulamanın Osmaniye 2 Nolu T Tipi Kapalı Cezaevi’nde de yaşandığına dikkat çekti. Koçyiğit, “9 Ocak 2020 tarihinde mahpuslara yakınları tarafından gönderilen aralarında Ehmedê Xanî’nin Mem û Zîn’i, Mehmet Uzun ve Dünya Klasikleri gibi kitapların da bulunduğu yaklaşık 15 kitap sakıncalı denilerek mahpuslara verilmeyip geri gönderilmiştir.” dedi.
Koçyiğit’in, önergede yanıtlanmasını istediği sorular şöyle;
• Türkiye cezaevlerinde son zamanlarda uygulamaya konulan dışarıdan kitap, dergi, gazete gibi süreli ve süresiz yayınların yasaklanmasının gerekçesi nedir? Mahpusların Anayasal ve temel bir insan hakkı olan okuma ve bilgi edinme hakkı neden engellenmektedir?
• Birçok cezaevinde mahpusların ancak cezaevi kütüphanesindeki kitaplardan yararlanabileceği veya parasını ödeyerek kitap alabileceği şartı getirilmiştir. Hem maddi hem de manevi olarak ağır insan hakkı ihlaline giren bu uygulamanın kaldırılması için bir girişimde bulunacak mısınız?
• Cezaevlerindeki bu yasakçı uygulamayla ilgili Bakanlığınızın bir talimatı var mıdır? Yoksa birçok cezaevinde yaygınlaşan Cezaevi Gözlem Kurullarının aldığı bu yasak kararı ile ilgili adli ve idari bir soruşturma açacak mısınız?
• Osmaniye 2 Nolu T Tipi Cezaevi’ndeki mahpuslara gönderilen Ehmedê Xanî’nin Mem û Zîn ve Dünya Klasikleri kitaplarının mahpuslar için ne gibi bir sakıncası vardır? Mahpuslar için sakıncalı ve sakıncasız yayınlarla ilgili bir listeniz var mıdır?
• Kocaeli 1 Nolu F Tipi Kapalı Cezaevi Gözlem Kurulu tarafından alınan yasaklama kararına karşı, mahpusların yapmış olduğu itiraz, Kocaeli İnfaz Hakimliği tarafından önce kabul edilmiş daha sonra başka bir savcının İnfaz Hakimliğine başvurması üzerine Kocaeli 1. Ağır Ceza Mahkemesi kitap yasağı kararının devam etmesi yönünde karar vermiştir. Böylesi bir karar değişikliğinin nedeni nedir? Yargı kararlarına siyasi bir müdahale mi yapılmaktadır?
• Yeni Yaşam, Evrensel ve Birgün gibi gazeteler günlük olarak basılıp Türkiye’nin her yerine dağıtımı yapılırken, cezaevlerine bu gazetelerin alınmamasının nedeni nedir? Cezaevlerinde süreli ve süresiz yayınlarla ilgili keyfi uygulamalara son verilmesi için bir girişimde bulunacak mısınız?
• Anayasa Mahkemesi’nin daha önce bu türden yasaklara ilişkin vermiş olduğu emsal kararlara rağmen “ifade özgürlüğü ihlali” cezaevlerinde neden halen yaygınlaşarak devam etmektedir? Cezaevi yönetimleri Anayasa Mahkemesi’nin kararını tanımıyor mu?
