HDP Eş Genel Başkan Yardımcısı Dede, koronavirüsün bulaşması halinde salgının en hızlı yayılacağı alanın cezaevleri olduğuna dikkat çekerek, risk grubunda olan tutukluların derhal tahliye edilmesini istedi.
HDP Hukuk ve İnsan Hakları Komisyonu tarafından HDP Genel Merkezi’nde cezaevlerine ilişkin basın toplantısı düzenlendi. Komisyon adına açıklamayı yapan HDP Eş Genel Başkan Yardımcısı Ümit Dede, açıklamasından önce Grup Yorum üyeleri ile Mustafa Koçak’ın ölüm orucu eylemlerine değindi.
Dede, şunları kaydetti: “Gelinen aşamada ne yazık ki devlet yetkilileri Grup Yorum üyelerinin sanatlarını özgürce icra etme taleplerini, yine Mustafa’nın adil yargılanma taleplerini ve açlık grevindeki müvekkillerinin talepleri karşılansın diye açlık grevine giren ÇHD’li avukatların taleplerini karşılamak yerine açlık grevine zorla müdahale etme yolunu seçti. Bunu kınıyoruz ve bu müdahalenin uluslararası hukuka uygun olmadığını belirtiyoruz. Elbette bu arkadaşların açlık grevini bitirmesi bizim de talebimiz ama bunun yolu müdahale değil, bunun yolu insani taleplerinin kabul edilmesidir.”
Avukatların gözaltına alınmasına tepki
Urfa Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma kapsamında 9 avukatın gözaltına alındığını hatırlatan Dede, “Avukatların meslekleri nedeniyle kriminalize edilmesi, mesleklerinin engellenmesi bizler açısından kabul edilebilir değil. Dün bu amaçla Ankara’da açıklama yapmak isteyen avukatlara müdahale edilmesini de kınıyoruz.” dedi.
‘Virüsün bulaşması halinde en hızlı yayılacağı alan cezaevleridir’
Koronavirüs salgınına değinen Dede, Sağlık Bakanlığının Türkiye’deki vaka sayısının 5’e ulaştığını açıkladığını hatırlattı. Virüsün bulaşması durumunda en hızlı yayılacak alanın cezaevleri olduğuna dikkat çeken Dede, cezaevlerindeki doluluk oranının Türkiye tarihinde hiç olmadığı kadar yüksek bir noktaya ulaştığını belirtti.
‘Koğuşlar kapasitenin üzerinde’
Koğuşlarda kalan kişi sayısının koğuş kapasitesinin oldukça üzerinde seyrettiğine vurgu yapan Dede, cezaevlerindeki kişilerin sağlıklı beslenemedikleri ve güneşten yeterince yararlanamadıkları için bağışıklık sistemlerinin daha zayıf olduğunu belirtti.
Uzmanların salgında ölümle sonuçlanacak vakaların en fazla kronik hastalığı olan kişilerde, yaşlılarda ve bağışıklık sistemini zayıf olan kişilerde ölüme sebebiyet verdiğini vurguladığını kaydeden Dede, “Bütün bunlar göz önünde bulundurulduğunda Adalet Bakanlığının cezaevlerine ilişkin etkili ve kesin sonuç yaratacak bazı adımların atılmasını talep etme zorunluluğu doğmuştur.” dedi.
Adalet Bakanlığı ve hükümete çağrı
Dede, Adalet Bakanlığının cezaevlerinde virüsün yayılmamasına ilişkin alınan tedbirler kapsamında ifade ettiği tek şeyin aileler ile açık görüş yapılmasının 2 hafta ertelenmesi olduğunu söyledi. Önerdikleri talepleri sıralayan Dede, taleplerin uygulanması için Adalet Bakanlığı’nı harekete geçmeye çağırdı. Dede, gerekli önlemlerin alınmaması ve taleplerinin karşılanmaması halinde cezaevlerinde yaşanacak ölümlerin sorumluluğunun Adalet Bakanlığı ve hükümette olacağını söyledi.
Dede’nin, aile görüşlerinin kısıtlanmasının ötesinde asıl alınması gereken tedbirleri şu şekilde sıraladı:
• Hasta ve yaşlı tutsaklardan tutuklu olanların tahliye edilmeli.
• Ceza alanların da cezalarının ertelenmesi bir an önce sağlanmalı.
• Hasta ve yaşlı tutsaklar açısından duruşma günü veya tutukluluk değerlendirme günü beklenmeksizin derhal incelenerek tahliye edilmeli.
• Hükümlüler açısından da başvuru beklenmeksizin resen inceleme yapılmak suretiyle infazlarının ertelenmesi kararı verilmeli.
• Başta havalandırma saatleri kısıtlı olan tekli hücrelerdeki mahkumlar olmak üzere, bütün tutsaklar için havalandırma kapıları tam gün açık olmalı.
• Hem genel sağlık muayeneleri hem de koronavirüs ile ilgili sağlık taramaları sıklıkla ve uluslararası standartlara uygun bir şekilde gerçekleştirilmeli.
• Doluluk oranı fazla olan cezaevleri ve koğuşlarla ilgili bir düzenlemeye gidilmeli.
• Mahkumlara hem hijyenik hem de bağışıklık sistemini güçlendirmesi açısından daha sağlıklı yemekler verilmeli.
• Hasta ve yaşlı tutsaklarda olduğu gibi çocuklu annelerin ve çocuklar derhal tahliye edilmeli.
• Adalet Bakanlığı tutuklu ve hükümlülerin ailelerinin kaygılarını giderecek şekilde alınan tedbirler ve virüse ilişkin aydınlatıcı bilgiler vermeli. Bu süreç şeffaf bir şekilde yürütülmelidir.
• Bunun yanı sıra hem cezaevinde hem de dışarıda yaşamını sürdüren cezaevi personelinin de çalışma esasları yeniden düzenlemeli.
• Ailelerin kaygılarının giderilmesi için telefon görüşme hakkı artırılmalı. Telefon görüşme hakkı avukatlara da tanınmalı.
