KİH-YÇ Derneği’nden ‘salgında kadın olmak’ raporu

KİH-YÇ Derneği, “Salgında Kadın Olmak Araştırması” raporunu yayınlandı. Raporda, kadınların yüzde 96’sının salgın sonrasında en az bir kez erkek şiddetine maruz kaldığı belirtildi. 

Fotoğraf: Erhan Demiralp/DepoPhotos

Kadının İnsan Hakları–Yeni Çözümler Derneği (KİH-YÇ), Kovid-19 salgınının, Türkiye’de en etkili olduğu dönemde (Mayıs-Haziran 2020) kadınların yaşamını haklar bağlamında nasıl etkilediğine ilişkin yaptığı araştırmanın sonuçlarını açıkladı. Sağlık (genel sağlık, cinsel sağlık ve doğurganlık sağlığı), ekonomik durum, bakım emeği ve şiddet başlıkları altında kadınların salgın öncesi ve sırasındaki durumlarını ortaya koymayı amaçlayan bu araştırma, aynı zamanda kadınların bu alanlarda yaşadıkları sorunlarla hangi yöntemleri kullanarak baş ettiklerini de gösteriyor. Araştırma kapsamında, 81 ilde toplam bin 201 kadınla telefon aracılığıyla görüşme yapıldı. 

Şiddet devam etti

Başlıklar halinde şiddet olaylarına değinilen araştırmada, özellikle ev içi şiddete dikkat çekildi. Raporda, salgın öncesindeki bir yıl içinde eşi/partneri olan kadınların yüzde 97’sinin, salgın sonrasında ise yüzde 96’sının en az bir kez şiddete maruz kaldığı belirtildi. Bu oranlar şiddetin çok yaygın bir sorun olduğunu tekrar teyit etmenin yanında, salgın öncesi bir yıl ile salgın sonrası iki buçuk ay karşılaştırmasında aynı oranda ortaya çıkan, sistematik bir sorun olduğunu göstermesi açısından da oldukça çarpıcı.

Raporda, kadınların salgın döneminde sağlık alanında da olumsuz etkilendiği aktarıldı. Kadınların ruh sağlıklarında değişim olduğu görülen araştırmada, salgın öncesi ruh halini iyi (çok iyi ve iyi) olarak tanımlayan kadınların oranı yüzde 79 iken, bu oran salgın sonrasında yüzde 30’a düştü. Raporda, 100 kadından 40’ı salgın esnasında genel sağlık hizmetlerine erişimle ilgili sorun yaşadığını belirtirken; sorun yaşayan 100 kadından 20’sinin ise çözüm bulamadığı tespitinde bulunuldu.

Kovid-19 salgını süresince kadınların yüzde 7’sinin cinsel sağlık ve doğurganlık sağlığı ile ilgili jinekoloğa gitme ihtiyacı duyduğu kaydedilen raporda, kadınların yüzde 16’sının salgın esnasında cinsel sağlık ve doğurganlık sağlığı hizmetleri ve/veya ilaca erişim ile ilgili sorun yaşadığı ifade edildi. Araştırmaya göre, sorun yaşadığını söyleyen 100 kadından ancak 16’sı sağlık kurumlarından hizmet alabildiğini dile getirdi. 

Yoksulluk arttı

Raporda, salgın öncesi ekonomik durumunu orta halli olarak tanımlayan kadınların oranı yüzde 86 iken, salgın sonrası bu oranın yüzde 66’ya düştüğü belirtildi. Aradaki yüzde 20’lik kesimin ise durumunu yoksul veya çok yoksul olarak tanımlamaya başladığı aktarıldı. 

Raporda, salgın başladıktan sonra kadınların yüzde 73’ünün ekonomik sorun yaşadığı, sorun yaşayan yaklaşık her iki kadından birinin sorunlar karşısında çözümsüz kaldığı kaydedildi. Araştırmaya göre, bu süreçte karşılaştıkları ekonomik sorunlarla nasıl başa çıktıkları sorulduğunda, ekonomik sorun yaşadığını söyleyen her 100 kadından 12’si kamu kurumlarından destek (yardım) aldığını; 41’i aile/akraba, arkadaş ya da bankalara borçlandığını; 11’i birikimlerini harcadığını; 15’i ise masraflarını kıstığını belirtti. 

Ev içi emek arttı

Araştırma, salgının kadınların ev içi ücretsiz bakım emeğinin artmasına neden olduğunu da ortaya koyuyor. Araştırma sonuçlarına göre, salgın öncesi kadınların yüzde 16’sı evdeki işlere 4 saat ve üzeri zaman ayırırken, salgın döneminde bu oran yüzde 42’ye çıktı.

Araştırma, her 100 kadından 72’sinin bakım ve ev işleriyle ilgili zorluk yaşadıklarına işaret ediyor. Bu zorluklarla nasıl baş ettikleri sorulduğunda, yüzde 28’i eşinden/partnerinden, yüzde 24’ü çocuklarından, yüzde 10’u evdeki diğer kişilerden destek talep ettiğini, yüzde 17,2’si işleri ertelediğini ve iş yavaşlattığını, yüzde 17’si ise herhangi bir çözüm bulamadığını ya da bu konuda bir şey yapmadığını belirtti. 

MA