HDP Milletvekili Muazzez Orhan, kadın-erkek eşitsizliğine ilişkin verdiği 130 sorudan oluşan 17 soru önergesine şu ana kadar 10 bakanlık yanıt verdi.
Verilen yanıtların çoğunda Bakanlıkların verileri cinsiyet bazlı tutmadığı ortaya çıktı.
Cinsiyet oranlarının yer aldığı verilerde ise bakanlıklara bağlı kuruluşlarda cinsiyet eşitsizliği dikkat çekti.
HDP Van Milletvekili Muazzez Orhan, 8 Mart’ta tüm bakanlıklara kadın-erkek eşitsizliğine ilişkin toplam 130 sorunun yer aldığı 17 soru önergesi verdi. Önergeler verildikten 3 ay sonra 17 önergeden sadece 6’sına, 4 ay sonra da 4’üne yanıt verildi. Adalet, Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler, Hazine ve Maliye, Kültür ve Turizm, Sağlık, Sanayi ve Teknoloji bakanları ise henüz önergelere yanıt vermedi.
17 soru önergesinden 7’sine yanıt verildi
Orhan, toplumsal cinsiyet alanında en temel sorunlardan biri olan verilerin cinsiyet bazlı tutulmamasının bu önergelerin en temel sonucu olduğuna vurgu yaptı. Daha önce 6 soru önergesine verilen ve cinsiyet eşitsizliğini ortaya koyan yanıtları paylaşan Orhan, 4 ay sonra 4 soru önergesine verilen yanıtları da paylaştı.
Enerji Bakanlığı cinsiyet bazlı veri tutmuyor
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na verilen soru önergesinde, Türkiye’de enerji arzı ve talebinde kadınların üretici ve tüketiciliğine dair sorular yer aldı. Bakanlık, önergedeki sorulara istatistiklerde cinsiyet bazlı veri tutulmadığı için yanıt veremedi.
Ancak bakanlığın verdiği yanıta göre; Türkiye’de 2020 yılında 4 milyon 273 bin elektrik faturasının, 965 bin 302 doğalgaz faturasının ödenemediği için kesildiği belirtilerek, bunların ne oranda kadınlara ait olduğu açıklanmadı. 6 bin 298 maden işletme ruhsatının olduğu, 12 bin 988 akaryakıt istasyonu olduğunun belirtildiği yanıtta, bunların da ne oranda kadınlara ait olduğu açıklanmadı.
Enerji Bakanlığıyla ilgili kuruluşlarda kadın oranı yüzde 13
Bakanlığın merkez teşkilatında kadın personel oranının yüzde 32 olduğunun belirtildiği yanıtta, yöneticiler içerisindeki kadın oranı ise açıklanmadı. İlgili kuruluşlarda kadın personel oranı ise sadece yüzde 13.
240 yurt dışı temsilciliklerin 65’ini kadınlar temsil ediyor
Dış İşleri Bakanlığına verilen önergede, kadın büyükelçi sayısını, yurt dışına yapılan görevlendirmelerde tüm bakanlıklar için kadın görevlendirme oranı, yurtdışı fonlarıyla desteklenen projelerde toplumsal cinsiyet eşitliği için ayrılan pay ve Bakanlık bünyesinde kadın personellerin sayı ve oranı soruldu.
Bakanlıktan gelen yanıta göre; Yurtdışı aktif temsilciliklerinin (yaklaşık 240’tır) 65’i kadınlarca temsil edilmektedir. (Yüzde 27) Bakanlık personelinin yüzde 38’i, Genel Müdür, Daire Başkanı ve Şube Müdürü gibi kadroların yaklaşık yüzde 30’u kadındır.
‘Kadın haklarının korunmasına yönelik faaliyetlere katılım sağlanmakta’
Önergede, ayrıca “İstanbul Sözleşmesi ve CEDAW” gereği toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak amacıyla hangi mekanizmaların oluşturulduğu da soruldu. Bu soruya ise bakanlık şu yanıtı verdi:
“Türkiye, BM, AGİT, Avrupa Konseyi ve AB gibi uluslararası örgütlerde, kadına karşı şiddetle mücadele ve kız çocuklarının eğitime erişimi dahil, kadın haklarının korunması ve geliştirilmesine yönelik faaliyet ve kararlara katılım sağlamakta, bunları desteklemektedir.
BM Cinsiyet Eşitliği ve Kadının Güçlendirilmesi Birimi’nin (UN WOMEN) Avrupa ve Orta Asya Bölge Ofisi 2014 yılından bu yana İstanbul’da faaliyet göstermektedir. UN WOMEN tarafından kadınların her alanda güçlendirilmesine yönelik olarak uygulanan projelerin finansmanı amacıyla ülkemizce her yıl anılan kuruluşa katkı sağlanmaktadır.”
Gençlik ve Spor Bakanlığı’na verilen soru önergesinde ise, KYK yurtlarında kalan kadın öğrenciler, KYK burslarından kadınların yararlanma oranları, lisanslı sporcular ve hakemler içerisinde kadın oranı, kadınların sportif faaliyetlere katılımı için ayırılan bütçe ve bakanlık personeli ve yönetimi içerisinde kadın oranı soruldu.
Yurtların yüzde 62’si kadın öğrencilere tashih edildi
Bakanlığın verdiği yanıta göre; burs alanların sayısı ve miktarı verilirken kadın yararlanıcı oranı ve sayısı verilmedi. Toplam üniversite öğrencilerine göre yüzde 10’un altında olan KYK yurt kapasitesinin yüzde 62’si kadın öğrencilere tahsis edildi. YÖK verilerine göre; 3 milyon 676 bin olan kadın öğrencilerin 422 bini için (yüzde 11) yurt imkanı sağlandı, yüzde 89’u bu imkandan yararlanmadı.
10 milyon lisanslı sporcuların yüzde 37’si kadın
Türkiye’de yaklaşık 10 milyon olan lisanslı sporcuların yüzde 37’si kadın. Bakanlık personeli içerisinde yüzde 30-40 bandında olan kadın personel oranına karşın yöneticilerin sadece yüzde 20’si kadın. Bakanlık, kadınların sportif faaliyetlere yönlendirilmesi amacıyla ne kadar bütçe ayrıldığına ise cevap vermedi.
Ulaştırma Bakanlığına bağlı kuruluşlarda kadın oranı yüzde 15
Ulaştırma ve Alt Yapı Bakanlığı’na verilen soru önergesinde; internet aboneliğinde, seyahat eden yolcular içerisinde, sürücü ehliyeti olanlar içerisinde, gemi/yat sahipliği içerisinde, amatör denizci belgesi alanlar içerisindeki kadın oranları soruldu. Önergede, ayrıca kapatılan internet sayıları ve bunların içerisinde kadın yöneticisi/sahibi olanların oranı ile bakanlık personelleri içerisindeki kadın oranı da sorular arasında yer aldı.
Bakanlığın verdiği yanıta göre; Türkiye’de 76,6 milyon internet abonesi var ancak abonelerin ne oranda kadın olduğuna dair veri yok. Amatör Denizci Belgesi alan yaklaşık 777 bin kişinin yüzde 12’si (93.198 kadın) kadın. Gemi/yat sahipliği sicilinde cinsiyet verisi tutulmamaktadır.
Bakanlık personeli içerisinde kadın oranı yüzde 25’tir. Bağlı ve ilgili kuruluşlarda bu oran yüzde 15’e düşmektedir.
