İyi Parti Kalkınma Politikaları Başkanı ve Bursa Milletvekili Prof. Dr. İsmail Tatlıoğlu, TBMM’de düzenlediği basın toplantısında Türkiye ekonomisinin üretim gücünün ayakta tutulması gerektiğini söyledi.
Nisan ve Mayıs aylarındaki daralmanın yüzde 10’u aşabileceğini ilişkin tahminlerin, gelen öncü verilerle daha da kuvvetlenmiş gözüktüğünü belirten Tatlıoğlu, Mayıs ayında sanayi üretim endeksinin yüzde 31.5 daraldığını söyledi. Tatlıoğlu, Perakende Satış Endeksi’nin yüzde 21 daraldığını tekstildeki daralmanın yüzde 77’lere kadar çıktığını kaydetti.
Buna karşın posta ve internet üzerinden satışların ise yüzde 105 oranında arttığına işaret eden Tatlıoğlu, “İhracattaki düşüş çok derin. Nisanda geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 50, Mayısta ise geçtiğimizin yılın aynı dönemine göre yüzde 56,5 daralma yaşandı” dedi.
Turizm açılmadan kapandı
“2020 yılı turizmi açılmadan kapandığı gözüküyor” diyen Prof. Dr. Tatlıoğlu, “Özellikle, kıyı kesiminde ekonominin bu sektör üzerinden kendini ürettiğini düşünürsek, bölgesel olarak büyük bir gelir kaybının yaşanacağını söylemek gerekir. Diğer taraftan, bu sektöre girdi sağlayan çevre illerde de daralmaların yaşanacağı muhakkak” diye konuştu.
Döviz sıkıntısı ve dış finansman ihtiyacı
2020’ye 437 milyar dolar dış borç stoku ile girildiğini ve 12 ay içinde bunların yüzde 39’unun vadesi geldiğini hatırlatan Tatlıoğlu, iktisat politikalarının dış finansman sorunlarını dışlayarak tartışılamayacağına işaret etti.
Yaklaşık 10 milyon hanenin büyük gelir kaybı yaşadığını, iç piyasaya yönelik konut, taşıt ve sosyal destek kredileri için uygulanan faiz oranların tüketimi yeterince teşvik etmesi mümkün olmadığını vurgulayan Tatlıoğlu, şöyle devam etti:
“Faizler, kriz öncesi şartlara göre bir miktar aşağıya çekilmiş gözükse de halen piyasa faiz oranlarına yakın seyretmektedir. Tüketimi canlandırmanın yolu, hedefi, kapsamı ve çerçevesi belirlenmiş bir destek programının ilanı ve Hazine’nin firma/hanehalkı bazında ortaya çıkacak faiz yüküne ortak olmasından geçmektedir.
Şu ana dek, taşıt ve konut özelinde piyasa hadlerine yakın oranlar üzerinden sağlanan kredilerin tüketimi canlandırması mümkün gözükmemektedir.”
Dövizdeki yükselişin, araç fiyatlarında büyük bir artışa sebep olduğuna dikkat çeken Tatlıoğlu şu önerilerde bulundu:
“Kredi kartı harcamalarındaki taksit sınırlarının kaldırılması; En azından yıl sonuna kadar ÖTV-KDV oranlarında indirime gidilmesi; Firma ve bankaların ortaklaşa geliştireceği finansman modelleri ile tüketicilere ucuz kredilerin sağlanması gerekmektedir.”
Turizmde yatak başı en az 5 bin TL kredi verilmeli
Tatlıoğlu turizme ilişkin önerileri ise şöyle sıraladı:
“Yatak başına 5.000 TL’den az olmamak üzere, bir yıl faizsiz ve ödemesiz 36 ay vadeli işletme kredisinin tahsis edilmeli;
Büyük işletmeler için ise Türkiye Varlık Fonu devreye girmeli ve borç-hisse takası yaparak sektöre nakit girişi sağlamalı;
Kamu ve sektörün ortaya çıkacak yükü ortaklaşa paylaşacağı bir kampanya ile salgın süresince büyük özveriyle çalışan başta sağlık, güvenlik ve eğitim çalışanlarının turizm tesislerinden uygun fiyatlı ve uygun ödeme şartlarıyla yararlanmaları sağlanmalıdır. (7 gün/250 TL (kişi başı) 12 ay eşit taksit sıfır vade farkı) uygulanmaya konmalıdır.”
