Medya İçin Demokrasi / Demokrasi İçin Medya Programı’nın birinci yılında düzenlenen Medya Konferansı’nda Yeni1mecra iyi uygulama projelerinin içinde yer aldı.
Gazeteciler Cemiyeti’nin Avrupa Birliği finansmanı ile yürüttüğü Demokrasi için Medya, Medya için Demokrasi Projesi (M4D) kapsamında Ankara’da geniş katılımlı bir Medya Konferansı düzenlendi. Basın ve ifade özgürlüğüne dair fikir ve görüşlerin sunulduğu konferansta projelerdeki “İyi uygulamalar” arasında yeni1mecra da gösterildi.
M4D’nin “Yıllık Medya Konferansı” Büyükhanlı Park Otel’de geniş bir katılımla düzenlendi.
Konferansa, Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin, Avrupa Birliği (AB) Türkiye Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Christian Berger, Avrupa Komisyonu Basın Özgürlüğü Baş Danışmanı Andris Kesteris, Gazeteciler Cemiyeti eski Başkanı Altan Öymen, Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu Genel Başkanı Nuri Kolaylı, İzmir Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Misket Dikmen, Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) Genel Başkanı Gökhan Durmuş, Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Kuleli ile birlikte çok sayıda diplomat, akademisyen, gazeteci katıldı.
Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin ve Avrupa Birliği Delegasyonu Başkanı Berger açılış konuşmaları ile başlayan konferansta çeşitli oturumlar ve paneller ile Türkiye medyasının bugün içinde bulunduğu durum, kamu yayıncılığı, Basın İlan Kurumu ve yerel medya konuları ele alındı.
Proje kapsamında ilk kez düzenlenen Basın Onur Ödülü, M4D jürisi ve Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu tarafından oybirliğiyle alınmış karar uyarınca Gazeteci, Yazar Altan Öymen’e verildi.
Bilgin: Sorunlarımız var ama sorumluluklarımız daha fazla
Nazmi Bilgin, açış konuşmasında Türkiye medyasının geldiği durumun kendisi için bir utanç tablosuna dönüştüğünü söyledi. Bilgin, mevcut medyanın yüzde 90’ının iktidar tarafından kaynak sağlanarak aldırıldığını belirterek, “Aldıkları gazete ve televizyonlar kendi propagandasını yapmak iktidar sınıfta kalmıştır. 500 bin tirajla aldıkları gazeteler 70-80 bine düşmüştür. Satış yapmayan gazeteler ile seyredilmeyen televizyonları kapatmak zorunda kaldılar. Daha geçenlerde iki gazete mali kaynak bulamadıkları için ve işe yaramadıkları için kapatılmıştır” dedi.
Bu gazetelerde çalışanlar ile birlikte satıldığını belirten Bilgin, “Ya işiniz ya sendika dediler. Yayın yönetmenleri sendikadan istifa için çaba gösterdi. Sarı ineği orada teslim ettik” diye konuştu. Bilgin, bayram gazetelerinin tarihe karışırken meslek örgütlerinin en önemli gücünün elinden alındığını ifade etti ve mesleğe ihanet edildiğini söyledi. Nazmi Bilgin, “Sorunlarımız var ama sorumluluklarımız daha fazla” diye konuştu.
Proje ekibine teşekkür eden Bilgin, “Karamsarlık bir gazetecinin yanından geçmemesi gereken bir duygudur. Bu karamsar tablodan kurtulmak ve bu iktidarın gitmesi benim yaşama gayem. Başka gayem yok. Gün gelecek o aydınlık yolun açıldığını göreceğim. Buna olan inancınızı kaybetmeyin” şeklinde konuştu.
Öymen: Türkiye basın özgürlüğü vasfı olan bir ülkeden uzaklaşmıştır.
Gazeteciler Cemiyeti’nin onur ödülü verilen Altan Öymen de, Türkiye’de maalesef basın alanında olup bitenlere bakıldığında manzaranın demokratik bir ülkeyle bağdaştırılamayacağını söyledi. Öymen, özetle şöyle konuştu:
“Şunu söylemek istiyorum, Türkiye’de toplum demokrasiyi benimsemiştir. Bu süreç içinde belli aşamalardan geçtikten sonra 2000’li yıllara girerken Avrupa ülkeleri arasında bir fark kalmamıştır. O sürece kadar basına karşı cinayetler yaşandı. O zamandan işlenen cinayetlerin sorumluları hala bulunamıyor.
Bugüne gelirsek özellikle 2000’lerden itibaren Türkiye’de basın alanında olup bitenlerden demokrasi olduğunu iddia eden ülkelerde benzerini görmedim. Demokratik olan ülkelerden bahsediyorum, demokratik olmayanların zaten böyle bir iddiası yok. Türkiye basın özgürlüğü vasfı olan bir ülkeden uzaklaşmıştır. Günde yedi saat iktidar konuşmuşsa öbürü bir saat konuşuyor. Türkiye’ye demokratik bir devlet demek azalmıştır. Ama bu gibi durumlar sonsuza kadar devam etmez. Tüm bunların temelini oluşturan sistem değişecektir. Türkiye’de basın yeniden özgür olacaktır. Bu gibi konferanslar katkıda bulunacaktır. Ödül için çok teşekkür ediyorum.”
Ödül takdiminin ardından tiyatro ve sinema sanatçısı Elvin Beşikçioğlu “Sanat ve Özgürlük” konulu bir konuşma yaptı. Beşikçioğlu, “Sanat denince ilk engel aileden gelir” dedi. Elvin, “Sanatın gücünü biz Ankara İstanbul haricinde Diyarbakır, Gaziantep gibi yerlerde gördük, çocukların hayatlarına etki ettiğini ve bizim meslektaşlarımız olduğunu gördük. Aynı kalem gibi ince ince yazarak sanat kendini işler, insanların aklına ince ince girerek bütün bu dünyayı bize açarak özgürleştirir. Hiçbir mesleği sanatı, öğretmenliği, gazeteciliği ayırmak mümkün değil” dedi. Beşikçioğlu, sanatın ruhları tedavi ettiğini söyledi.
‘Gazetecilere davalar Demokles’in kılıcı gibi sallanmakta’
Daha sonra M4D Proje Direktörü Yusuf Kanlı 2019 Medya İzleme Raporu açıklandı.
Kanlı’nın raporu açıklamasının ardından, “M4D Program ve Çalışmaları Video Sunumu” yapıldı. M4D Proje Sorumlusu Igor Chelov burada bir konuşma yaptı. Chelov, çoğulcu ve özgür medyanın toplum tarafından destek gördüğü ve farkındalığın arttığı bir zemin sağlamak ve gazeteciler arasında dayanışmanın güçlendiği ve gazetecilerin kendini güvende hissettiği bir ortam oluşturmak olduğunu söyledi.
“İyi uygulamalar” arasında yeni1mecra da var
Chelov’un konuşmasından sonra “Basın Evi Destek Aracı-İyi Uygulamalar Paneli” düzenlendi. Panelde, M4D projesi kapsamında finansal destek alan “Yeni1mecra” internet sitesinin kurucularından İrfan Uçar, “Halimiz” internet sitesinin kurucusu Tülin Daloğlu, “Patronsuz”un kurucusu Ünsal Ünlü birer konuşma yaptı. Panelin moderatörlüğünü M4D Finansal Destek Programı Uzmanı Merve Kartal yaptı.
‘Hem dış politika hem başka şeyleri bu dergide hayata geçireceğim’
“Halimiz” kurucusu Daloğlu yaptığı konuşmada, “Ben yaklaşık 3 senedir halimiz.com üzerinden yayınlanan haftalık bir dergi çıkartıyorum. Bu dergi aslen bir haber dergisi değil ama ben daha önceden Dış Politika yazarıydım. Kendim bu halimiz.com dergisinde de dış politika yazıyorum” dedi.
Uçar: M4D desteği demokrasiyedir
Yeni1mecra Yayın Koordinatörü İrfan Uçar da konuşmasını faaliyete geçtikleri günden bugüne kadarki süreci görsel ve verilerle destekli sunumunu ekrana yansıtarak yaptı. Uçar sunumunda şunları söyledi:
“İki aylık süre içinde web internet haber portalına 900 içerik ürettik. Youtube kanalı için 50 video ürettik. Proje kapsamında 13 işsiz gazeteciye telifle haber yazma imkanı sunduk. Aralarında KHK’lı akademisyenlerin de olduğu 15 yazar yeni1mecra için yazıyor.”
Uçar, yayınlarda odaklandıkları konuların çalışma hayatı, güvencesiz çalışma, işsizlik, öteki olarak kabul edilen tüm toplumsal kesimler, kadınlar, LGBTİ+’lar, göçmenler gibi 13 başlık bulunduğunu ifade etti. Uçar, çalışmaları daha da büyütebilmek için proje yapısında kimi değişiklikler yapılması gerektiğini söyledi. Uçar, M4D Projesi’nin önemini anlatırken, “Verilen destek sadece gazetecilere değil Türkiye’deki demokrasinin gelişmesinedir” dedi.
Ünlü: Gazeteci hevesimi evimde yayın yaparak devam ettirdim
Patronsuz’un kurucusu Gazeteci Ünsal Ünlü de yaptığı konuşmayla M4D ve Gazeteciler Cemiyeti’ne teşekkürlerini iletti. Ünlü şöyle konuştu:
“Benim tek derdim gazeteciliğin nasıl bir şey olduğunu, nasıl yapılabildiğini bahsetmek. 2013 yılına kadar büyük bir mücadeleyle bu sektörde çalıştım. Büyük kanallarda çalıştım. Sizi öyle bir noktada sıkıştırıyorlar ki sadece burada yaşamaya mecbur bırakıyorlar. Sadece iktidar partisini suçlayarak, medyaya poz vermek çok büyük bir kolaycılıktır. Gazetecilik her zaman kullanılmaya açıktı tüm iktidarlar bunu kullandı ama bu dönemin iktidarı çok daha ağır silahlarla geldi üzerimize kendi medyasını kurdu ve diğerlerini boğdu ve ben de gazetecilik yapma hevesimi kendi evimden yayın yaparak devam ettirdim. 2016 yılında bir inatla bu işe başladım gazetecilik hala yapılabilir bir şey 37 kişi ile başladım. Şimdi günlük yaklaşık 100 bin kişinin izlediği bir yayına sahibim. Tek kriterim objektif gazetecilik.”
Kamu yayıncılığı ve Basın İlan Kurumu da konuşuldu
Sonrasında iki ayrı panel oturumuyla konferans etkinliği devam etti. Prof. Dr. Korkmaz Alemdar’ın moderatörlüğünde İspanya Devlet Televizyonu RTVE’nin Dış İlişkiler Direktörü Asunción Gómez Bueno, Anadolu Ajansı eski Genel Müdürü Ceyhan Baytur ve TRT eski yapımcısı Hadi Şenol’un katılımlarıyla “Kamu Yayıncılığı” paneli gerçekleştirildi. Bueno, iktidarı öven, muhalefeti ezen yayıncılık politikasına karşı televizyoncular olarak pek çok eylem yaptıklarını anlattı. Bueno, “Kara Cuma” adı verdikleri eylemde tüm programcıların Cuma günü siyah giyerek ekrana çıktıklarını söyledi. Durumun düzeltilmesi için Avrupa Parlamentosu’na da gittiklerini ifade eden Bueno, yaptıkları eylemleri video ve fotoğraflarla anlattı.
Hadi Şenol da muhalefetten istifa edip iktidar tarafına geçen siyasetçilerin radyoda “Vatan cephesine katılanlar” diye isimlerinin okunduğunu, ama 1960 darbesinden sonra kamu yayıncılığına özerklik getirildiğine dikkat çekti. Yaşanan iyi ve kötü gelişmeler arasında çok büyük bir zaman farkı olmadığına da işaret eden Şenol, bugün kamu yayıncılığının tamamen iktidarın güdümüne girdiğini anlattı.
“Yerel Medya ve Basın İlan Kurumu” paneline ise Basın İlan Kurumu eski Genel Kurul üyesi Müdürü Mustafa Arslan’ın moderatörlüğünde, Gaziantep Basın Cemiyeti Başkanı Arif Kurt ile BİK eski Genel Müdür Yardımcısı Cem Elçin katıldı.
