Türkiye’nin farklı illerindeki en az 15 adet kömürlü termik santrale 4. defa baca filtresi takılmasını erteleme izni veren yasanın kabul edilmesi nedeniyle açıklama yapan Temiz Hava Hakkı Platformu, ‘TBMM sözünü tutmadı’ dedi.
Kömürlü termik santrallere havayı kirletme izni veren ve meclisteki tüm partilerin 14 Şubat 2019’da aldıkları ortak kararla geri çekilen yasal düzenleme 21 Kasım Perşembe günü tekrar TBMM gündemine getirildi ve AK Parti ve MHP oylarıyla kabul edildi.
Türkiye’nin farklı illerindeki toplamda en az 15 adet kömürlü termik santrale 4. kez baca filtresi takılmasını erteleme izni veren yasa, Türkiye’nin en eski ve kirli santrallerinin 30 Haziran 2022 tarihine kadar havayı kirletme ve halk sağlığını tehdit etmesine yeşil ışık yakmış oldu.
Yasaya ilişkin açıklama yapan Temiz Hava Hakkı Platformu ise Meclis’in öszünü tutmadığını belirterek şunları kaydetti:
Şubat ayında TBMM vatandaşlara temiz hava hakkını koruyacak bir söz vermişti. Madde 50’yi reddetmesi için 100.000 kişinin verdiği imzalar perşembe günü vekillere teslim edilmişti. Fakat imza vererek, telefonla arayarak ve sosyal medya üzerinden sesini vekillere ulaştıran yüz binlerce vatandaşa rağmen TBMM sözünü tutmadı!
Madde 50’yi kabul ederek kömürlü termik santrallere çevre mevzuatına uyum için gerekli yatırımları yapmadan 2,5 yıl daha çalışma izni verildi. Bu arada kömürlü santraller çalıştıkları sürece her gün hepimizin hayatından çalmaya devam edecekler.
Anayasa Mahkemesi iptal edebilir
Anne karnında bile etkisi görülen hava kirliliğinin halk sağlığını tehdit etmeye devam etmesi Anayasa’nın 56. Maddesi’nde tanımlanan ‘sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı’ ile çelişmektedir. Bu nedenle, Madde 50’nin Anayasa Mahkemesi tarafından daha önce olduğu gibi tekrar iptal edebilir.
Kamuoyu ile bilgi paylaşılmalı
Temiz Hava Hakkı Platformu olarak 4. sefer uzatma alan kömürlü termik santrallerin bu yatırımları yapıp yapmadıklarını şeffaf bir şekilde takip edebilmek istiyoruz. Daha önce yaptığımız bilgi edinme başvurularına cevap alamadık. Bundan sonra; çevre yatırımı planlarının şeffaf bir şekilde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın internet sitesinde herkese açık olacak şekilde yayınlanması ve 6 ay sonra da yatırımların yapılması ile ilgili sürecin kamuoyu ile paylaşılmasını talep ediyoruz.
Madde 50 ne getiriyor?
Düzenlemeye göre;
| “MADDE – 14/3/2013 tarihli ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun geçici 8 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “31/12/2019” ibaresi “30/6/2022” şeklinde değiştirilmiş, fıkraya “üretim faaliyeti durdurulamaz ve” ibaresinden sonra gelmek üzere “çevre mevzuatına uyuma yönelik yatırımların gerçekleştirilmemesi ve çevre mevzuatı açısından gerekli izinlerin tamamlanmaması nedeniyle” ibaresi ve ikinci cümlesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki cümleler eklenmiştir. “Ancak çevre mevzuatına uyuma yönelik yatırımlara dair yapım sözleşmesi ile iş termin planını 30/6/2020 tarihine kadar Bakanlığa sunmayan üretim tesisleri bu haklardan yararlanamaz. İş termin planı sunulan üretim tesisleri Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından bu iş termin planına uyum açısından 1/7/2020 tarihinden itibaren 4 ayda bir denetlenir. Yapılan her bir denetimde bu iş termin planına uygun olmadığı tespit edilen tesislere 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununda yer alan ilgili idari para cezaları yirmi kat artırılarak uygulanır. İş termin planındaki herhangi bir işin yapımının belirtildiği süreye göre bir yıl geciktiğinin tespiti halinde üretim tesisinin faaliyeti durdurulur. Bu madde kapsamında verilen idari para cezalarına karşı dava açılması cezanın tahsil işlemlerini durdurmaz.” |
